انتخابات امریکا؛ چالش‌های جنگ اوکراین و مسئله مذاکرات با روسیه

امروز سه‌شنبه، 5 نوامبر، انتخابات ریاست جمهوری امریکا در حال برگزاری است، گفته می‌شود که میلیون‌ها امریکایی در سراسر این کشور آماده رأی دهی به نامزدهای مورد نظرشان است. کامالا هریس، معاون فعلی رئیس‌جمهور آمریکا، و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین این کشور، به رقابت خواهند پرداخت. نتیجه این انتخابات می‌تواند پیامدهای متفاوتی در بسیاری از حوزه‌ها، از جمله خط مشی سیاسی واشنگتن در قبال اوکراین و روسیه، داشته باشد؛ مسئله اوکراین و روسیه یکی از معضلات جدی دنیای غرب است که سایه آن به خصوص اروپا را بیشتر از همه تحت تأثیر برده است.

نتایج نظر سنجی پیش از برگزاری انتخابات، رقابت‌های تنگاتنگ و نزدیکی را میان دو نامزد به تصویر کشیده بود؛ در این نظر سنجی نشان می‌داد که هریس و ترامپ هر کدام به میزان 49% از واجدین شرایط رأی دهی را در حمایت شان دارند؛ اما انتخابات و نتایج آن غیر قابل پیش‌بینی است، تنها آخرین شمارش و اعلان نهایی، نتیجه را مشخص خواهد کرد.

با این حال نتیجه انتخابات امریکا بر معضل روسیه و اوکراین قطعا تأثیر گذار است هر کدام از کاندیداها که برگ پیروزی را در دست گیرند، رویکردهای کاملاً متفاوت در قبال اوکراین و روسیه اتخاذ خواهند کرد، در صورتی که هریس پیروز شود، با اطمینان می‌توان گفت که سیاست دولت فعلی ادامه خواهد یافت، که شامل حمایت کامل از اوکراین تا رسیدن به “پایان پیروزمندانه‌ای” است که مورد نظر کی‌یف و واشنگتن باشد اکثریت قریب به اتفاق کارشناسان باورمندند که در صورت پیروزی هریس، حمایت از اوکراین، ادامه بازدارندگی روسیه، تقویت اتحاد یورو-آتلانتیک و استحکام ناتو و غرب بر اساس سیاست ضد روسی ادامه خواهد یافت.»

با توجه به پیشینه‌ی سیاسی هریس، اگر او برنده‌ی انتخابات گردد در مذاکرات با روسیه، حتی سخت‌گیرتر از جو بایدن عمل خواهد کرد؛ زیرا بایدن به نسلی از سیاستمداران تعلق دارد که دوران جنگ سرد و تهدید هسته‌ای را تجربه کرده‌است و این تهدیدات را به‌عنوان عاملی مهم در تصمیم‌گیری‌ها می‌بیند. در مقابل، هریس به نسلی جدیدتر تعلق دارد که چنین تهدیدی را به آن اندازه جدی نمی‌داند.

از سوی دیگر در صورت پیروزی ترامپ، وضعیت می‌تواند کاملاً متفاوت باشد، ترامپ یک فرد تجارت پیشه است و محاسبات سیاسی را نیز با مقیاس سود و زیان اقتصادی محاسبه می‌کند. او بارها مخالفت خود با ادامه حمایت مالی و نظامی از اوکراین را اعلام کرده است. حتی اگر ترامپ نتواند به‌طور کامل کمک‌های مالی به اوکراین را قطع کند، باز هم مسئولیت اصلی را بر دوش کشورهای اروپایی خواهد انداخت؛ زیرا سایه جنگ اوکراین، اقتصاد و امنیت اروپا را به گونه‌ی جدی تحت تأثیر قرار داده است. با این حال، به‌نظر می‌رسد که در رابطه با روسیه، تغییری جدی در سیاست واشنگتن ایجاد نخواهد شد؛ زیرا همچنان دیدگاه منفی و توافق جمعی در واشنگتن درباره روسیه به‌عنوان یک تهدید و چالش برای آمریکا باقی خواهد ماند. از دیدگاه ترامپ، روسیه به‌عنوان یک دشمن تلقی نمی‌شود و مذاکره با آن ضروری است. به عقیده این کارشناس، اوکراین تنها ابزاری در بازی بزرگ ژئوپلیتیکی غرب است.

روسیه انتظار زیادی از انتخابات امریکا ندارد

با این حال به نظر می‌رسد که مسکو انتظار بالایی از انتخابات ریاست جمهوری امریکا ندارد و این انتخابات تغییری در شرایط کنونی ایجاد نخواهد کرد، چرا که مواضع نامزدها به‌طور کامل بازتاب‌دهنده توافق دو حزبی در تضعیف و شکست روسیه است.

به باور بسیاری از امریکا شناسان، کامالا هریس، نامزد حزب دموکرات فردی بی‌تجربه و تحت کنترل دیگران است، در صورت رسیدن هریس به قدرت، امریکا در حقیقت توسط گروهی از سیاستمداران حزب دموکرات اداره خواهد شد نه شخص هریس. با این حال، از قرینه‌ها چنین برداشت می‌گردد که نتیجه انتخابات ریاست جمهوری امریکا تغییر مثبتی در روابط مسکو و واشنگتن ایجاد نخواهد کرد و به همین دلیل، روسیه باید به دنبال ایجاد نظام چندقطبی در روابط بین‌الملل باشد. در شرایط کنونی، مقامات امریکایی آمادگی لازم برای مذاکرات جدی را ندارند، بنابراین روسیه باید بر توانایی خود و مشارکت با شرکای خود در جنوب جهان تکیه کند.