افزایش قیمت مواد غذایی؛ اختلاف نظر میان نهادهای بین‌المللی و مقامات افغانستان
برنامه جهانی غذا (WFP) اخیراً در گزارشی اعلام کرده است که قیمت مواد غذایی در سراسر افغانستان طی روزهای اخیر، به‌دلیل درگیری‌های اخیر میان ایران و اسرائیل، به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته در حالی که سخنگوی وزارت صنعت و تجارت این گزارش را رد کرده است.
به گزارش خبرگزاری سریع؛ در گزارش روز پنج‌شنبه برنامه جهانی غذا، که تغییرات هفتگی قیمت‌ها را رصد می‌کند، آمده است که قیمت بسیاری از اقلام اساسی تقریباً بلافاصله پس از آغاز درگیری‌ها افزایش یافته‌اند.
این گزارش، اختلال در گذرگاه‌های مرزی منطقه‌ای را یکی از دلایل اصلی افزایش هزینه‌های ترانسپورت عنوان کرده و هشدار داده است که قیمت‌ها ممکن است تا بازگشت ثبات، بیش از این نیز افزایش یابند.
به‌گفته برنامه جهانی غذا، قیمت تیل با افزایشی ۱۴.۷ فیصدی به میانگین ۶۷.۱ افغانی در هر لیتر رسیده است؛ موضوعی که به افزایش تورم در زنجیره تأمین مواد غذایی دامن زده است.
این نهاد همچنین اشاره کرده که اختلال در تأمین سوخت و کالاهای وارداتی، سبب رفتارهای سفته‌بازانه میان عمده‌فروشان و تجار شده و فشار مضاعفی بر بازارهای محلی وارد کرده است.
در این گزارش آمده است: «بازارها همچنان شکننده باقی مانده‌اند» و افزایش هزینه‌های سوخت و محدودیت واردات، خطر ناامنی غذایی را تشدید می‌کند.
با این حال، تغییرات قیمت در برخی سبزیجات روند متفاوتی داشته است؛ به‌گونه‌ای که قیمت بانجان و کچالو نسبت به هفته گذشته کاهش یافته، اما قیمت پیاز ۲.۸ فیصد افزایش یافته است. در مقایسه با سال گذشته، نرخ بیشتر محصولات کشاورزی در سطحی پایین‌تر از میانگین فصلی قرار دارد.
برنامه جهانی غذا همچنین اعلام کرده است که با وجود افزایش اندک در تعداد روزهای کاری فصلی، سطح دستمزدهای روزانه تغییر چندانی نداشته و این امر موجب کاهش قدرت خرید کارگران روزمزد شده است.
تغییر قیمت در اقلام غیرغذایی، از جمله کود و بذرهای اصلاح‌شده، ناچیز بوده، اما این نهاد هشدار داده است که کاهش واردات از ایران می‌تواند در آینده موجب افزایش قیمت‌ها در این بخش شود.
در جمع‌بندی این گزارش آمده است: «افزایش هزینه‌ها و نوسانات بازار، امنیت غذایی و تاب‌آوری اقتصادی افغانستان را تهدید می‌کند و نیازمند توجه فوری جامعه جهانی است.»
در واکنش به این گزارش، عبدالسلام جواد، سخنگوی وزارت صنعت و تجارت، در گفت‌وگو با رادیو ملی که روز دوشنبه، دوم سرطان منتشر شده، گفته است: «جنگ میان ایران و اسرائیل هیچ تأثیری بر تجارت و نرخ کالاها در بازارهای افغانستان نداشته است.»
او تأکید کرده است که روند واردات، ترانزیت و عرضه کالا در بازارهای داخلی به‌صورت عادی ادامه دارد و قیمت کالاهای اساسی در سراسر کشور ثابت مانده‌اند و بر اساس شاخص‌های مشخص تنظیم می‌شوند.
سخنگوی وزارت صنعت و تجارت همچنین گزارش‌های مربوط به کمبود مواد غذایی را «نظر شخصی مردم» دانسته است.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که پیش‌تر وزیر کشاورزی افغانستان از نگرانی‌ها درباره تأثیر درگیری‌های منطقه‌ای بر تجارت با ایران سخن گفته بود.
عطاءالله عمری، وزیر زراعت، در جریان کنفرانس اقتصادی ۲۰۲۵ در سن‌پترزبورگ روسیه اعلام کرده بود که حکومت سرپرست در حال مذاکره با روسیه برای واردات برخی اقلام غذایی است.
او به خبرگزاری رویترز گفته بود: «ما همچنان به برخی از اقلام غذایی وارداتی از ایران وابسته‌ایم و در صورت بروز مشکل در این کشور، بدون تردید تأثیرات آن بر افغانستان محسوس خواهد بود.»
ایران از جمله تأمین‌کنندگان عمده محصولات لبنی و برخی دیگر از کالاهای مورد نیاز افغانستان است. به همین دلیل، تداوم تنش نظامی میان ایران و اسرائیل می‌تواند روند تجارت میان دو کشور را با اختلال مواجه کند.
