توافق نظامی عربستان و پاکستان؛ تغییر موازنه ژئوپلتیک و فشار بر هند

به گزارش خبرگزاری سریع؛ جیوتی پرساد داس، سفیر پیشین هند در ریاض، در تحلیلی برای «اورآسیا ریویو» نوشت که توافق‌نامه دفاع متقابل راهبردی (SMDA) میان عربستان سعودی و پاکستان که در ۲۵ سنبله (۱۷ سپتامبر) امضا شد، نتیجه مذاکراتی سه ساله بوده است.

وی با اشاره به روابط تاریخی ریاض و اسلام‌آباد افزود که عربستان از دهه ۱۹۶۰ میلادی با هدف مقابله با تهدیدات منطقه‌ای و تقویت ارتش خود، نخستین پیمان دفاعی رسمی خود را با پاکستان امضا کرد و تا کنون نزدیک به ۱۰ هزار نیروی نظامی سعودی توسط پاکستان آموزش دیده‌اند.

پرساد داس همچنین به سیاست خارجی ریاض در قبال اسلام‌آباد اشاره کرد و گفت: عربستان همواره از مواضع پاکستان درباره جنگ‌های دهلی‌نو-اسلام‌آباد، منطقه کشمیر و برنامه هسته‌ای این کشور حمایت کرده، اما در سال ۲۰۱۹ در قبال لغو ماده ۳۷۰ قانون اساسی هند موضعی بی‌طرفانه اتخاذ کرد و حمله تروریستی پاهالگام را بدون اشاره به پاکستان محکوم کرد.

وی تصریح کرد که پیمان امنیتی جدید، عربستان را عملاً در کنار پاکستان، چین و ترکیه قرار می‌دهد و به اسلام‌آباد امکان می‌دهد با کمک مالی ریاض از واشینگتن سلاح خریداری کند.

این توافق تنها چند روز پس از حمله بی‌سابقه اسرائیل به قطر اعلام شد؛ عاملی که برخی تحلیلگران آن را در تسریع حصول پیمان موثر می‌دانند. به گفته کارشناسان، عربستان با این توافق به دنبال کسب خودمختاری راهبردی و استفاده از «چتر هسته‌ای پاکستان» است.

برخی تحلیل‌ها نیز تاکید دارند که دیدار محمد بن سلمان با فرمانده سنتکام نشان می‌دهد که این توافق با چراغ سبز امریکا و در راستای حفظ موازنه در آسیای غربی انجام شده است.

برای پاکستان، این پیمان فرصتی است تا با حمایت مالی عربستان، جایگاه اقتصادی و نظامی خود در برابر هند را تقویت کند و نفوذ دهلی‌نو در جهان عرب را محدود سازد.

دیپلمات هندی همچنین به زمینه‌های تنش میان دهلی‌نو و ریاض اشاره کرد: شکست توافق شرکت‌های نفتی ریلیانس و آرامکو و روی آوردن هند به نفت ارزان روسیه موجب کاهش سهم عربستان در بازار انرژی و خشم لابی نفتی سعودی شد. علاوه بر این، گزارش‌هایی درباره فروش سلاح هند به اسرائیل در حملات اخیر غزه بر تیرگی روابط افزود.

با این حال، هند توانسته روابط خود را با سه قدرت اصلی منطقه (کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، ایران و اسرائیل) حفظ کند و در راستای تضمین امنیت انرژی، حمایت از هندی‌های مقیم منطقه و جلوگیری از گسترش افراط‌گرایی، همکاری‌های اقتصادی و دفاعی با کشورهای منطقه ادامه خواهد داد.