حکمرانی بر اساس آموزههای قرآنکریم، راه حل چالشهای افغانستان

نویسنده: شکیب احمد سروش
قرآنکریم به عنوان کاملترین کلام وحیانی سرمشق و الگوی زیست مسالمت آمیز بشریت و راهگشای بسیاری از چالشهایی است که انسان دچار منیت و نفسانیت با آن دست و پنجه نرم میکند. این کتاب مقدس الهی عمدهترین آموزههایش تاکید بر مسائل اخلاقی است که حدود هشتاد فیصد از کل قرآن به تربیت روحی و اخلاقی انسان اشاره کرده است. داستانهای پیامبران در این کتاب مقدس از یوسف نبی تا ابراهیم، یعقوب، شعیب، لوط، یونس، سلیمان، موسی، هارون و… عمدتا درسها و ظرافتهای اخلاقی در آن نهفته است که بشر را به تقوی و تزکیه روحی و اخلاقی رهنمون ساخته است.
عمدهترین دشمن بشریت، منیت، نفسانیت و خودخواهی است که هر انسان را به دام و تلههای زیادی میاندازد، قرآنکریم با دستورات نفیس و رهنمودهای عمدهترین دشمن بشریت، منیت، نفسانیت و خودخواهی است که هر انسان را به دام و تلههای زیادی میاندازد، قرآنکریم با دستورات نفیس و رهنمودهای عملی اش این دامها را در زندگی انسان بیان کرده و مجاری نیافتادن به این تلهها را نیز ذکر نموده است، در عرصه دولت داری نیز قرآنکریم اشارات نفیسی دارد، به قدرت رسیدن حضرت یوسف و وقف کردن وی خود و دستگاه حکومت را در امر خدمتگذاری صادقانه به مردم تحت قلمرو اش و حتی کسانیکه از قلمرو مصر خارج بودند، خدمات و خیر رسانی این رسول خداوند در سالهای قحطی به آنان رسید. علاوه بر آن از بین بردن فاصلههای طبقاتی با اخذ مالیات بر زمینداران و تکریم خانها و متنفذین در عین برابری با اقشار مستضعف، درسهایی است که به سیاسیون امروز نکات آموزندهیی بجا گذاشته است.
داستان حضرت سلیمان و بلقیس دو پادشاهی که هردو سیاستمدار و صاحب قدرت در کره زمین بودند، به خصوص در آن قسمت وقتیکه خبر به سلیمان نبی میرسد که در گوشهی از دنیا زنی حاکم است که صاحب شوکت و جلال و لشکریان جنگجو است؛ اما مشرک اند، وقتیکه حضرت سلیمان به بلقیس نامه مینویسد که یا تسلیم شو یا با لشکر به سراغ ات آمده و وادار به تسلیمی خواهیم کرد، در اینجا نکات ظریفی نهفته است که حضرت بلقیس اراکین دولت اش را به جلسه اضطراری فرا خوانده و از آنان در جهت مقابله و یا تسلیمی مشوره میخواهد؛ با وجودی که فرماندهان نظامی به قدرت و توان رزمی شان متکی اند و آمادگی جنگ را اعلان میکنند؛ ولی بلقیس میگوید که این را باید بدانید وقتیکه جنگ در میگیرد و نیروی غالب در چنین حالت وارد کشور میگردد تمام شهرها را ویران و نفوس مملکت را به قتل میرسانند؛ لذا با توجه به مقایسه قدرت سلیمان و توان نظامی مملکت خودش، ترجیح میدهد که برای حفظ آبادانی مملکت اش و زنده نگهداشتن جان شهروندان باید تسلیم گردد؛ این خرد و درایت سیاسی بلقیس نکات ظریفی را به سیاسیون امروز میرساند که در صورت دارا نبودن از توان نظامی و اقتصادی چگونه با صاحبان قدرت راه تعامل و سازش را پیش گیرند.
علاوه بر آن، قرآنی ساختن سیاست و حکومت باعث پیروزی و موفقیت در تمام عرصههای دولتداری میگردد و از این طریق فرهنگ قرآنی با روح کریمانه در دل اجتماع رسوخ کرده و جامعهی قرآنی شکل میدهد. یکی از نمونههای موفقیت بر اساس آموزههای قرآنی در عصر ما شکلگیری دولت اسلامی با روح قرآنی در ایران بود، دفاع مردم ایران در دوره جنگ با عراق و بیداری كه در جهان اسلام شكل گرفته ادامه دیدگاه های قرآنی انقلاب اسلامی ایران است. انقلاب اسلامی ایران به این شبهه وهابی ها كه به غلط می گفتند شیعه به قرآن توجه ندارد، پاسخی جدی داد زیرا بعد از پیروزی انقلاب ایران از یك طرف در جهت فراگیری فعالیت های قرآنی تلاش های زیادی شد و از طرفی دیگر استادان و حافظان ممتازی در داخل پرورش دادند كه در عرصه های بین المللی خوش درخشیدند. در نشر قرآن و دقت در صلابت كلام و رعایت اصول اساسی برای كتابت آن در ایران تلاش های فراوانی انجام گرفت به نحوی كه امروزه می توان ایران را علمدار ترجمه و تفسیر در قرآن دانست.
جریان تلاوت و استماع قرآن با پیامبر اسلام(ص) شروع شد. ایشان نخستین تلاوت كننده قرآن بودند و می خواستند این اتفاق در جامعه بیافتد كه هم قرآن تلاوت شود و هم عده ای به آن گوش دهند كه این اتفاق توسط پیامبر(ص) پایه گذاری شد. یكی از افراد موثر در احیاء فرهنگ قرآن آقای خمینی بود، امروزه دستاوردهای قرآنی كه جامعه ایران شاهد آن است نتیجه تلاشها و كوششهای خستگی ناپذیر وی بود كه در دوران مبارزه و پس از پیروزی انقلاب ایران از خود نشان داد كه آیت الله خامنه ای ادامه دهنده این راه هستند.
اشخاصی كه در انقلاب اسلامی ایران پرورش پیدا كردند به بركت آموزههای قرآنی، آنها را از صحنه تئوری به عمل تبدیل كردند كه این كار آنها مانند اصحاب و یاران پیامبر اسلام(ص) و امام حسین (ع) بود.
‘ از این رو انقلاب اسلامی ایران بسترسازی مهمی انجام داده كه امروزه سایر کشورها باید از آن الگو بگیرند اما این بسترها هنوز به گونهی درست درک نشده است. لذا ما باید این رهنمودها را درك كنیم و در جامعه به صورت كلان و كاربردی انجام دهیم.
وقتیکه جامعه ایران به اثر تلاشهای رهبران این کشور مأنوس با آموزهها و فرهنگ قرآنی گردید و اساتید ورزیدهی قرآنی اعم از قرائت، ترجمه تفسیر و… در بالاترین سطح رسیدند و تفسیر کریمانه از قرآن و کلام خداوند به مردم ارائه دادند میلیون ها نفر در جهان تاثیر پذیرفتند و راه اسلام اختیار کردند؛ اما گروههای تروریستی با اعمال خشن و تفسیر به رأی که سبب دردسر در جهان شده اند باعث دوری و دلسردی ملل جهان از اسلام میگردند؛ لذا اگر خواهان ترویج دین اسلام هستند باید اخلاقیات و روح کریمانه قرآن را در زندگی تطبیق و سبب جذب بشریت به دین اسلام گردند.
بنا بر این تالبان باید از سیره و روش انقلاب اسلامی تاثیر پذیرفته و آن را سرمشق حکومتداری قرار دهند و با تفسیر کریمانه از قرائت های اسلامی سبب جذب سائر انسانهای روی زمین به این دین مقدس الهی گردند.