۱۹ می، برابر است با روز فرهنگ هزارگی و تجلیل از رسم، رواج و فرهنگ هزاره‌ها

به‌گزارش خبرگزاری سریع، نزدهم می، که به‌نام روز فرهنگ هزارگی نام‌گذاری شده، ارج‌گذاری به تاریخ، رسم، عنعنه‌ها و فرهنگ‌های مختلف هزاره‌ها است. این روز هر سال، در افغانستان و گوشه‌های مختلف دنیا، بین هزاره‌ها تجلیل می‌شود.

هزاره‌ها در این روز، با پوشیدن لباس‌های سنتی، زیورهای مخصوص قوم هزاره، فرهنگ و نماد قوم خویش را به نمایش می‌گذارند و ارج‌گذاری می‌کنند.

تجلیل از روز فرهنگ هزارگی، تنها نمایش لباس‌های سنتی و زیورهای هزاره‌ها نیست؛ بلکه یادآوری از تاریخ، استقامت و زندگی دشوار قوم هزاره‌ است که در طول تاریخ، از جمله‌ی اقلیت‌های قومی بوده و سال‌های سال از حق‌های مختلف خویش در جامعه محروم بوده‌اند؛ ولی با آن هم دست تلاش بر نداشتند و در راستای پیش‌رفت جامعه کوشیده‌اند.

محمدعلی صمیمی، در مورد روز فرهنگ هزارگی می‌گوید: “هرکسی که تجربه‌ی زیسته‌ی او در زمینه‌ی تاریخ فرهنگی هزاره قرار می‌گیرد، یا در بستر تاریخ هزاره زندگی کرده، هویت پیدا کرده و به آن ربط و نسبت دارد، در این روز باید نماد و نماینده‌ی فرهنگ هزارگی باشد».

او می‌گوید: “آن‌هایی‌که این روز را تجلیل می‌کند، به ارزش‌های فرهنگی و برخی سنت‌های مرسوم هزاره می‌پردازند از قبیل، هنر و موسیقی، لباس‌ها و محاوره‌ها با گویش هزارگی.

صمیمی، باور دارد، آن‌چه ماندگار می‌شود که از عمق فرهنگ و سنت‌های تمدنی هزاره نشات گرفته باشد، در رشد، توسعه و گسترش فرهنگ و پدیده‌های عصر و زمانش قابل ارزش خواهد بود که تغییر و تحول در جامعه‌ی هزاره ایجاد کند و بیانجامد.

علی تابش، که خود نیز، به لهجه‌ی هزارگی شعر می‌سراید می‌گوید: “همان‌طوری‌که در جریان تاریخ، همیشه هزاره‌ها زخم خورده‌اند و مظلوم بودند؛ این روز به شکلی بازسازی هویتی هزاره‌ها است و این‌که به جهانیان بفهمانند که هزاره‌ها هنوز نفس می‌کشد، خودش قابل اهمیت است و این‌که فرهنگ اجدادی را که قرن‌ها به فراموشی سپرده شده بازسازی کنند”.

تابش درباره‌ی چه‌گونگی تجلیل این روز می‌گوید “هزاره‌ها در سراسر دنیا این روز را با سروده‌های هزارگی، پوشیدن لباس هزارگی، محفل‌ها یا گردهمایی تجلیل می‌کنند. در کشور مثل آسترالیا هزاره‌ها در روز فرهنگ هزارگی به خیابان‌های شهر می‌آیند و مثل دگر فرهنگ‌ها، داشته‌های‌شان را به نمایش می‌گذارند”.

علی تابش، لباس هزارگی، موسیقی هزارگی با سبک‌های مختلف، سلسله‌بالی و رقص پِشپو  را نمایان‌گر فرهنگ هزارگی می‌داند.

نمونه‌‌ای از دوبیتی علی تابش از مجموعه‌ی «بلگ و باد» به لهجه‌ی هزارگی:

سر قبرم ره پُر سرو و سمن کین
خوشی‌هایم ره قد پشپو دوچن کین

وصیت نوم به‌جای سِدر و کافور
مه ره قد دمبورِه یک‌جا کفن کین

رحمت‌الله باغبان، شاعر و فعال فرهنگی در مورد روز فرهنگ هزارگی می‌گوید: “اختصاص این روز برای غنامندی فرهنگ، یادبود تاریخی، هم‌بستگی، حمایت و شکوفایی این ملیت در افغانستان حایز اهمیت است و می‌تواند مفید باشد، به‌خاطر این‌که نه‌تنها هزاره‌ها این روز را گرامی می‌دارند؛ بل‌که‌ کسانی‌که از هزاره‌ها حمایت می‌کنند و دغدغه و رنج هزاره‌ها برای آنان مهم‌اند”.

باغبان می‌گوید که خوب است تا این روز در سالون‌ها، همایش‌ها، فضای مجازی و در برنامه‌های تلویزیونی گرامی‌داشت شود و همان برجستگی‌هایی که همین مردم دارند بیش‌تر نمایان شود و نقاط ضعف، چالش‌ها و کم‌وکاستی تذکر پیدا کند تا به آنان رسیدگی شود و در سال‌های آینده بتوانیم یک فرهنگ غنی‌تر، مردم قوی‌تر و اتحاد محکم‌تر داشته باشیم”.

علی‌سجاد خادم‌پور، شاعر و فعال فرهنگی در مورد چه‌گونگی برگزاری این روز می‌گوید: ” این روز بیش‌تر به شکل برنامه‌های رسمی برگزار‌ می‌شود و در قالب آن، تمام رسم و رواج‌های هزارگی به نمایش گذاشته می‌شود. لباس‌‌های خاصی که هزاره‌ها می‌پوشند از‌ واسکت روپیه تا پیراهن تنبان هزارگی و کلاه هزارگی و غیره در این برنامه‌ها استفاده می‌شود، نمایش غذا نیز یک بخشی از این برنامه‌هاست، غذاهای متنوع هزارگی‌ مثل کَشکَو، حلوای سرخ، خجور، چپ‌جوش، قروت، دَلده وغیره تهیه می‌شود، رقص معروف هزارگی(پیشپو)، دمبوره، آوازخوانی محلی و معرفی پیشینه‌ی تاریخی هزاره‌ها، مقاومت‌های هزاره‌ها نیز بخشی از برنامه‌ی روز گرامی‌داشت از فرهنگ هزارگی‌ است”.

همه‌ساله با فرارسیدن نزدهم ماه مِی، هزاره‌ها در کشورهای مختلف از جمله پاکستان، آسترالیا، امریکا و شماری از کشورهای اروپایی، این روز را طی محفل‌های باشکوهی به‌عنوان روز فرهنگ هزارگی تجلیل می‌‌کنند.

ریحانه حسان
خبرگزاری سریع