زلمی خلیل‌زاد؛ دیپلومات وفادار به منافع امریکا یا معامله‌گر سرنوشت افغانستان؟
زلمی خلیل‌زاد، دیپلومات افغان‌الاصل امریکایی، در برهه‌های حساس تاریخ سیاسی افغانستان، نقش کلیدی ایفا کرده است. او از دوران ریاست‌جمهوری جورج بوش تا دورهٔ ترامپ در مأموریت‌های مهم سیاسی ایالات متحده حضور داشت. اما این پرسش مطرح است: وفاداری خلیل‌زاد به منافع امریکا تا چه اندازه عمیق است؟ و آیا این وفاداری به قیمت قربانی شدن ملت افغانستان تمام شده است؟
زلمی خلیل‌زاد که در سازمان ملل، عراق و افغانستان به‌عنوان نمایندهٔ ایالات متحده ایفای وظیفه کرده، زبان، فرهنگ و سیاست منطقه را به‌خوبی می‌شناخت و این ویژگی‌ها او را به ابزار مهمی برای پیشبرد اهداف استراتیژیک امریکا در منطقه بدل کرد. نقش او در گفتگوهای دوحه با طالبان، بیشترین تأثیر را بر سرنوشت جمهوری افغانستان گذاشت.
رفتارها و تصمیمات خلیل‌زاد همیشه با اهداف راهبردی ایالات متحده همسو بوده است. توافق دوحه که او پیشبرد، از نگاه امریکا موفقیت‌آمیز بود، اما برای افغانستان ویرانگر بود. این توافق باعث سقوط نظام جمهوریت، مهاجرت گسترده و بازگشت طالبان به قدرت شد. در این روند، نه حقوق بشر در نظر گرفته شد و نه خواست مردم افغانستان.
بسیاری از تحلیل‌گران باور دارند که خلیل‌زاد هرگز نمایندهٔ ارادهٔ مردم افغانستان نبوده است. او هنگام فروپاشی نظام سکوت اختیار کرد و چشمان خود را بر رنج مردم بست. مذاکرات او با طالبان بدون در نظر گرفتن خواست ملت و ارزش‌های دموکراتیک انجام شد.
زلمی خلیل‌زاد اگرچه در افغانستان زاده شده، اما همواره وفادار به منافع ایالات متحده باقی مانده است. تاریخ او را فراموش نخواهد کرد، اما احتمالاً نه به‌عنوان قهرمان ملت افغانستان، بلکه به‌عنوان کسی که در سقوط امید یک ملت نقش داشت.
خلیل‌زاد را باید نه تنها با القاب و مقام‌هایش، بلکه با سکوتش در لحظهٔ سقوط یک ملت نیز سنجید. وفاداری او به امریکا، بهای سنگینی برای مردم افغانستان در پی داشت.
لینک کوتاه
