طالبان به طبل جنگ می‌کوبند
اگر با نگاه واقع بینانه پیرامون مسئله صلح و نشست ترکیه بنگریم، این پروسه با تمام افت و خیزهایش در حال طی مسیر است و در جریان کش و قوس‌های ناشی از اصطکاک دچار نواقص نیز خواهد گردید؛ اما نفس رسیدن به مسائل گفتگو و مذاکره، ارزش‌مدار و یک دستاورد قابل ملاحظه به افغان‌ها به حساب می‌آید؛ هر چند با گذشت نزدیک به ششماه از جریان افتتاح گفتگوهای بین الافغانی تا هنوز دستاورد قابل ملاحظه‌ی که توانسته باشد استارت امیدهای مضاعف نسبت این پروسه را در ضمیر افغان‌ها محک بزند شاهد نبودیم؛ اما تجمعات و گپ و گفت‌های ملی و بین المللی در فرایندی که قرار است برای افغان‌ها باهمی و همدلی را به ارمغان آورد و حرکت‌ها عموما به همین مسیر در حال طی مسیر است، پیش از این نگرانی‌های ناشی از چندین طرح حوزه جمهوریت، سیاست مداران و مردم این خبطه را از چند دستگی و عدم اتحاد در فرایند صلح نگران ساخته بود؛ اما وقتیکه طرح توحیدی آنان یکجا از آدرس نظام اعلان شد در واقع یک نقطه و دستاورد کلان تا این مقطع به حساب می‌آید. چنانچه همه آگاه شدیم که مسوده طرح جمهوری اسلامی افغانستان برای صلح آماده شده است. البته این مسوده تا ناوقت روز گذشته به تصویب اعضای کمیته رهبری شورای عالی مصالحه ملی نرسیده بود. نقدهایی هم بر این مسوده وارد شده است. از جمله سرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری، گفته است که مسوده «توافق‌نامه صلح افغانستان» یک‌جانبه است و طرح حکومت در آن نادیده گرفته شده است. یونس قانونی، رییس کمیته تسوید و توحید این طرح در واکنش گفته است که انتقاد آقای دانش وارد نیست وی با دقت بیشتری را طرح را مورد مطالعه قرار دهد و این کمیته کارش را درست انجام داده است. با وصف این انتقادات، مسوده «توافق‌نامه صلح افغانستان» قرار است پس از تصویب، در نشست استانبول ارایه شود.
شورای عالی مصالحه ملی فعلاً سرگرم بحث روی ترکیب هیأت جمهوری اسلامی برای نشست استانبول است. فهرست مقدماتی برای ترکیب این هیأت آماده شده است. مشخص نیست که هیأت جمهوری اسلامی افغانستان برای نشست استانبول چه زمانی معرفی خواهد شد. در کنار آن‌که دولت برای شرکت در نشست استانبول اعلام آماده‌گی کرده، خواستار آتش‌بس در ماه رمضان نیز شده است. رییس جمهور غنی، شب قبل از رمضان از گروه طالبان خواست که خشونت‌ها را در ماه رمضان متوقف کند. او هم‌چنان آماده‌گی دولت برای آتش‌بس در این ماه را اعلام کرد. گروه طالبان اما این پیشنهاد را نپذیرفته است. این گروه گفته که «ثواب جهاد در ماه رمضان بیشتر است». منطقی که تا کنون بسیاری از مردم افغانستان را نسبت به تغییر در نحوه نگرش و تفکر این گروه به تأمل وا می‌دارد.
گروه طالبان از جانب دیگر گفته است که آماده شرکت در شانزدهم اپریل در نشست استانبول نیست. این گروه هم‌زمان افزوده که برای شرکت در این نشست سرگرم مشورت است. قبلاً گفته شده بود که ترجیح طالبان آن است که نشست استانبول پس از ماه رمضان برگزار شود. گروه طالبان رسماً این موضوع را تأیید یا رد نکرده است. با وجود اختلافات در حوزه جمهوریت در ابعاد مختلف، دیدگاه‌ها در این حوزه در مورد صلح با گروه طالبان یکسان است. همه نهادها، احزاب و کنش‌گران سیاسی، طرف‌دار صلح با گروه طالبان و پایان جنگ در کشور از راه گفت‌وگو هستند. سیاست اعلامی گروه طالبان نیز از صلح پشتیبانی می‌کند. در عمل اما دیده می‌شود که این گروه خود مانعی برای صلح و عامل جنگ در کشور است. در هر بار که فعالیت‌های عملی در مورد ساز و کارهای صلح روی دست گرفته می‌شود این گروه هم در میز دیپلماسی تلاش به چانه‌زنی جهت کسب امتیاز بیشتر به خرج می‌دهد هم تنور جنگ را گرم نگهداشته و از آن به عنوان یک ابزار فشار فیزیکی و تبلیغاتی بر علیه نظام و حوزه جمهوریت به کار می‌گیرد. در واقع دیکته به خشونت، حدود 90% انگیزه این گروه را تشکیل می‌دهد
رد پیشنهاد آتش‌بس در ماه رمضان، مخالفت با برگزاری نشست استانبول در شانزدهم اپریل، آماده‌گی برای حمله به نیروهای خارجی پس از شروع ماه می و پرهیز از ارایه یک طرح مناسب برای صلح و آینده سیاسی افغانستان همه از مصادیق روشن ادعای فوق است. ثواب دانستن جنگ در برابر دولت در ماه رمضان، هیچ معنایی جز تأکید این گروه بر جنگ ندارد. هم‌چنان پرهیز این گروه از شرکت در شانزدهم اپریل در نشست استانبول، نشانه تمایل این گروه به ادامه جنگ است. این در حالی است که سازمان ملل متحد به عنوان برگزارکننده نشست و ترکیه به عنوان میزبان این نشست، آماده‌گی گرفته‌اند تا نشست استانبول را در شانزدهم اپریل برگزار کنند. هم‌چنان قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی، همسایه‌های افغانستان و دولت این کشور همه آماده شده‌اند تا در نشست استانبول در این تاریخ شرکت کنند. هرچند شانزدهم اپریل به عنوان تاریخ نهایی برای برگزاری این نشست رسماً اعلام نشده است. طالبان در تلاش است که فرصت به وجود آمده را به باد فنا داده و بر سر راه صلح، خار و خاشاک بپاشند، حمایت از روند صلح تا این پیمانه در تاریخ سیاسی افغانستان کم سابقه بوده است این فرصت نباید از سوی طالبان نابود گردد.
از جانب دیگر، هشدار گروه طالبان به حمله بر نیروهای خارجی از شروع ماه می به بعد، نیز نشانه تمایل این گروه به جنگ‌افروزی و نابود کردن فرصت‌های زیست مسالمت‌آمیز در کشور است. گروه طالبان چگونه می‌تواند به بهانه نقض توافق‌نامه دوحه بر نیروهای خارجی حمله کند، در حالی که خود نتوانسته است تعهداتش در این توافق‌نامه را به صورت کامل عملی کند. این هشدار چیزی غیر از زورگویی و دمیدن به آتش جنگ نیست. به همین‌سان، طرح صلح گروه طالبان تا هنوز عمومی نشده است. هیچ‌کسی به درستی نمی‌داند که این گروه با چه طرحی برای آینده افغانستان پشت میز مذاکرات قرار می‌گیرد. تنها تأکید بر «نظام اسلامی»، مخالفت با «انتخابات»، رد «دولت مشارکتی» و خواست «استعفای رئیس جمهور غنی» نمی‌تواند طرحی برای صلح باشد. گروه طالبان تاکنون از این چهار حرف چیزی فراتر نگفته است. این وضعیت نیز می‌رساند که صلح پایدار و عادلانه در برنامه گروه طالبان نیست و این گروه بیشتر روی گزینه نظامی با هدف قبضه کامل قدرت فکر می‌کند. همه می‌داند که قدرت در فقدان پشتوانه داخلی و مشروعیت بین المللی نمی‌تواند استوار و قانونی بماند، چه بسا گروههای مسلح فراوانی که قدرت‌ها را تصرف شدند اما ماهیت دولت نیافتند؛ زیرا در سازمان ملل کدام کشوری آنان را به رسمیت نمی‌شناسد، از این رو تأکید طالبان از زاویه جنگ به هدف دستیابی به قدرت، منطق این گروه را به شدت زیر سئوال برده و هدفی که آنان از جنگ و کشتار می‌خواهند نیز در هاله‌ی ابهام قرار دارد
گروه طالبان اگر به افغانستان و آینده شهروندان این کشور تعهد دارد، باید دست از رجزخوانی بیهوده بکشد و به جای ارائه برنامه جنگ، طرح صلح خود را عمومی کند. ثواب دانستن جنگ در ماه رمضان، هیچ پیامی جز پیام خشم و خشونت به مردم انتقال نمی‌دهد. هم‌چنان هشدار به از سرگیری حملات علیه نیروهای خارجی نشانه خشونت‌طلبی عریان این گروه است. این گروه اگر برای صلح آماده است، باید طرح خود را عمومی کند. هم‌چنان به جای تخریب فرصت‌های صلح روی استفاده بهینه از این فرصت‌ها تمرکز کند. در غیر این صورت، روشن است که پیام و برنامه طالبان برای آینده افغانستان چیزی غیر از ادامه خشونت و جنگ نیست خشونت و جنگ نیز دستاوردی به جز ویرانی در پی ندارد که مردم افغانستان بیش از چهل سال است آن را تجربه کرده اند.
