طرح روند ویانا برای بهبودی افغانستان چیست؟
پنجمین نشست روند ویانا با حضور چهره‌های مخالف تالبان برگزار شد، در این نشست افرادی همچون احمد مسعود، یاسین ضیا، فوزیه کوفی و برخی از نمایندگان زنان و جامعه مدنی حضور دارند که به قول خودشان برای آینده افغانستان پسا تالبان تصمیم‌گیری و رایزنی می‌کنند.
واقعیت این است که هر اقدام سازنده و غیر مسلحانه که برای بهبودی افغانستان صورت گیرد قابل قدر است، نشست‌های داخلی و بین المللی که توسط افغان‌ها برگزار می‌گردد در واقع گام‌هایی است برای نهادینه کردن گفتگو و مذاکره بجای تفنگ و اسلحه، بیش از چهل سال است که افغان‌ها درگیری نظامی را تجربه کرده اند و ثمره آن چیزی جز قتل و کشتار، تخریب زیربناها، اقتصاد فلج و آوارگی میلیون‌ها هموطن نبوده است.
نهادینه کردن فرهنگ گفتگو و مذاکره و برگزاری نشست‌ها و کنفرانس‌ها امر ضروری و اقدام بازدارنده در راستای محو جنگ و درگیری‌های مسلحانه است؛ در صورتیکه تصمیم گیرنده اصلی در چنین وضعیت، افغان‌ها باشند و هیچ کشور بیرونی مدیریت آن را عهده‌دار نباشند، بالاخره روزی به بار خواهد نشست؛ اما چنانچه نشست‌ها و کنفرانس‌ها از عنوان اش پیداست که طی آن طرح و برنامه جامع برای بهبودی آینده مملکت ارائه می‌گردد، نشست‌های خارج از کشور به خصوص نشست ویانا نیز از چنین خصوصیت برخوردار باشد.
یاد آوری این نکته مهم است که برگزار کنندگان نشست ویانا چند سال پیش حاکمان افغانستان بودند، آنان به مدت بیست سال بر افغانستان حکمرانی کردند، اما حاکمیت شان به گونه‌ی بود که تلخ‌ترین خاطرات تاریخ حکومت‌داری را برای افغان‌ها به یادگار گذاشتند. در زمان حاکمیت این اشخاص، فساد اداری در اوج قرار داشت، بست‌های دولتی از پائین‌ترین تا بالاترین آن بر اساس سهمیه‌بندی اقوام و احزاب سیاسی تقسیمات می‌گردید، اگر فردی با تحصیلات کافی، عضویت و حمایت کدام حزب سیاسی را نمیداشت امکان ورود در بدنه دولت برایش مهیا نبود.
بیست سال حاکمیت در افغانستان توسط همین بیست نفر اداره می‌گردید، نهایت اش آنها از پستی به پست مشابه منتقل می‌شدند و هیچگونه مجرای ورود برای افراد غیر حزبی و غیر سهمیه‌بندی فراهم نبود، به لحاظ رشد روز افزون فساد اداری و فساد اخلاقی، حکومت‌داری مافیایی، افغانستان زمان جمهوریت شرم آور ترین تاریخ حکومت‌داری را سپری کرد. به عنوان مثال، ولایت میدان وردک در سهمیه‌بندی متعلق به صادق مدبر بود، اگر فردی حتی برای بست آشپزی و ظرفشویی هم خود را در این بست کاندید می‌کرد تا زمانیکه مکتوب و تایید صادق مدبر را نداشت نمیتوانست وارد نظام گردد.
وضعیت حکومت‌داری دوران جمهوریت به گونه‌ی شده بود که در این اواخر به حالت تهوع رسیده بود و به باور اکثریت قاطع ملت افغانستان، این نظام با این چهره‌ها هیچ راهی جز سقوط نداشت؛ در حال حاضر هم که شخصیت‌های دوران جمهوریت در خارج از کشور نشست‌هایی برگزار می‌کنند، باید با عبرت‌گیری از گذشته طرح و برنامه‌یی برای مردم افغانستان ارائه کنند که در آن استحکام دولت و ثبات سیاسی محور گفتگوها باشد، اینکه اگر بازهم برای رسیدن به قدرت جناح و گروه تشکیل دهند و دغدغه‌یی جز سهمیه‌بندی حزبی و خانوادگی نداشته باشند به جرأت می‌توان گفت که این طرح با شکست مواجه است و هیچگاه حمایت مردمی را با خود نخواهد داشت.
بنا بر این از برایند این نشست‌ها باید طرح و برنامه‌ی جامع استخراج گردیده و به سمع و نظر ملت افغانستان سپرده شود تا ملت نیز با مطالعه آن آینده افغانستان را در اذهان متصور گردند، اگر واقعا طرح نجات‌بخش و وحدت بخش از دل این نشست‌ها بر آید، ملت با جان و دل از آن حمایت خواهند کرد و اگر این نشست‌ها به هدف یارگیری خارجی و تقویت پایه‌های حزبی برگزار گردد به یقین می‌توان گفت که هیچ حامی داخلی در پی نخواهد داشت.
زیرا مردم افغانستان در فرایند جنگ و درگیری‌های چهل ساله به اندازه کافی آسیب دیده اند و تجربه‌ای تلخ احزاب سیاسی، سهمیه‌بندی قدرت و بی عدالتی‌ها در خاطره شان دارند؛ طی این مدت هر نظامی که در افغانستان شکل گرفته است جای مردم این سرزمین در آن خالی بوده است مردم بومی که در هر حالت خاک و جغرافیا را ترک نکرده اند و با تمام مظالم و بی عدالتی‌ها در دامان مادر وطن باقی مانده اند سزاوار حکومت شایسته و ملی هستند که در آن نقش و حضور فعال داشته باشند نه نظامی که توسط خارجی‌ها طراحی گردیده و افراد جدیدی که از شناخت فرهنگ و عنعنات افغانی بیگانه هستند بصورت فراشوتی در این سرزمین پیاده گردیده و حکمرانی کنند.
بنا بر این اعضای روند ویانا باید در تصمیم‌گیری‌های سیاسی شان ملت را محور قرار دهند نه خواسته‌های شخصی، حزبی و قومی را، لذا طرح نجات‌بخش می‌تواند راهگشای ثبات سیاسی و امید بخش به آینده روشن و مترقی باشد که مورد حمایت ملت افغانستان واقع می‌گردد و در پی حمایت ملی این طرح به کرسی خواهد نشست.
لینک کوتاه
