عدم سیستم‌های ساختارمند مبارزه با فساد، چالش عمده در شفافیت حسابدهی

فساد اداری یکی از عوامل اساسی عقب‌ماندگی کشورها و مانع نهادینه‌گی نظام‌های سیاسی می‌گردد، مردم افغانستان که طی چهل سال جنگ و درگیری تجارب بر اندازی نظام‌های سیاسی مختلف را در کارنامه دارند تا کنون موفق به ایجاد ساختار سیاسی منظم و تعریف شده در امر مبارزه با فساد اداری نگردیده اند، ساختارمندی مبارزه با فساد اداری کمک می‌کند تا مسئولین در چارچوب قوانین و مقررات تعریف شده در محو فساد بکوشند و به نهادهای ذیربط پاسخگو باشند؛ اما در حاکمیت کنونی چنین سیستمی وجود ندارد و برخی از کارشناسان معتقد اند که حاکمیت نظام شریعت به خودی خود محو کننده فساد اداری می‌باشد.

عزیز استانکزی کارشناس مسایل سیاسی در مصاحبه با خبرگزاری سریع می‌گوید که در حال حاضر انحصار قدرت و کنترل منابع سیاسی و اقتصادی توسط قدرتمندان در افغانستان وجود ندارد؛ چون نظام شرعی حاکم است موفق گردیده است که تا حد قابل توجهی فساد اداری و مالی را از بین ببرد و اگر خدا نخواسته فساد وجود داشته به سرنوشت نظام‌های گذشته مواجه خواهد شد.

وی می‌گوید که یک‌ نظام‌ قدرت‌مند می‌تواند مبارزات جدی را علیه فساد به‌راه انداخته و آن را از بین ببرند.

آقای استانکزی افزود که تعریف ساختارهای سیاسی و اداری در امر مبارزه با فساد تاثیرات زیاد دارد و باعث شفافیت بیشتر در سیستم‌های حسابرسی می‌گردد، در مملکتی که نظام مقتدر حاکم باشد این توانایی را می‌توانند بازیابند که علیه فساد گام‌های مثبت و موثر بردارند.

وی می‌گوید:” تدوین قوانین مبارزه با فساد که در آن‌ فساد تعریف شده باشد طبعا موثریت بیشتری در کاهش فساد دارد که در گذشته ما چنین قوانینی داشتیم؛‌ اما در افغانستان امروز چون شریعت حاکم است، فکر نمی‌کنم که مشکلات اقتصادی، سیاسی و اداری که دال بر فساد باشد موجود باشد.”

وی می‌گوید که سازمان‌های نظارتی بین المللی می‌توانند در یک نظام تداخل بکنند‌ ‌و به‌منظور رفع و کاستن انواع فساد موثر واقع گردند.

وی عمل‌کرد این سازمان‌ها را سیاسی پنداشته و می‌گوید:” سازمان‌های سیاسی بین‌المللی و نظارت‌کننده بیشتر رویکرد سیاسی دارند و برخورد سیاسی با حکومت فعلی افغانستان، توانایی آن‌ها را در امر بازدید و مبارزه کم‌ ساخته است‌.”

به‌گفته‌ی وی‌‌ تعدادی از سازمان‌هایی که می‌خواهند به‌بهانه‌ی مبارزه علیه فساد با دولت فعلی هم‌کاری کنند‌، وضعیت‌ افغانستان را به‌طور محبوس نشان می‌دهند و اوضاع مبارزه علیه فساد را مختل می‌سازند‌.

این در حالیست که افغانستان طی سه سال حاکمیت حکومت سرپرست تا کنون نتوانسته است خود را با معیارهای نظام مورد قبول بین المللی وفق داده و ساختارهای نظام‌مند در چارچوب قوانین تعریف کنند. گفتنی است که سیستم‌های شفافیت و حسابرسی در ساختارهای کنونی بر اساس تقوا و اعتماد بررسی گردیده و این مورد در طولانی مدت باعث استفاده از مقام و صلاحیت به نفع شخصی صاحبان قدرت منجر گردد.