واکنشهای جهانی به سازوکار تحقیقاتی شورای حقوق بشر
پس از تصویب قطعنامه شورای حقوق بشر برای ایجاد سازوکار تحقیقاتی مستقل جهت بررسی نقض حقوق بشر، واکنشها در سطح بینالمللی متفاوت بود. سازمانهای حقوق بشری این اقدام را گامی مهم در حمایت از قربانیان و افزایش پاسخگویی بینالمللی توصیف کردند، در حالی که کارشناسان حقوق بشر نیز تأکید دارند موفقیت این سازوکار به همکاری دولتها و دسترسی آزاد به اطلاعات بستگی دارد.

به گزارش خبرگزاری سریع؛ پس از تصویب قطعنامه شورای حقوق بشر برای ایجاد سازوکار تحقیقاتی مستقل درباره نقض حقوق بشر، واکنشهای بینالمللی متفاوت و گستردهای به ثبت رسید. سازمانهای حقوق بشری بینالمللی این اقدام را گامی مهم و ضروری در حمایت از قربانیان و افزایش پاسخگویی بینالمللی توصیف کردند. آنها تاکید کردند که مستندسازی شواهد نقض حقوق بشر و ارائه گزارشهای دورهای میتواند زمینهساز اقدامات قانونی و فشار دیپلماتیک علیه ناقضان شود.
در مقابل، برخی کشورهای مورد اشاره در قطعنامه این اقدام را «دخالت آشکار در امور داخلی» خود دانستند و خواستار بازبینی و اصلاح سازوکار شدند. مقامات این کشورها اعلام کردند که بدون رعایت ملاحظات حاکمیتی و تضمین استقلال، همکاری آنها محدود خواهد بود و اجرای سازوکار ممکن است با موانع روبهرو شود.
کارشناسان حقوق بشر نیز در تحلیل واکنشها تأکید کردند که موفقیت این سازوکار به همکاری کامل دولتها و دسترسی آزاد به اطلاعات بستگی دارد. آنها هشدار دادند که بدون حمایت و تعامل کشورهای عضو، توان اجرایی سازوکار محدود خواهد بود و تاثیر آن بر واقعیت نقض حقوق بشر کاهش مییابد.
همچنین، برخی تحلیلگران معتقدند این سازوکار میتواند نقش مهمی در افزایش شفافیت، ارتقای پاسخگویی و ایجاد فشار بینالمللی برای توقف نقض حقوق بشر ایفا کند. انتشار گزارشهای دورهای و ارائه توصیهها به شورای حقوق بشر، به گفته کارشناسان، میتواند ابزار مهمی برای تقویت استانداردهای حقوق بشری در سطح جهانی باشد.
سخنگوی شورای حقوق بشر نیز در واکنش به انتقادها اظهار داشت که سازوکار تحقیقاتی «ابزاری مستقل برای عدالت و پاسخگویی» است و هیچ کشور یا قدرت خاصی نمیتواند مانع عملکرد آن شود.
با وجود اختلاف نظرها، تحلیلگران حقوق بشر معتقدند که بازتابهای گسترده و متفاوت این قطعنامه نشان میدهد که ایجاد چنین سازوکارهایی برای تقویت پاسخگویی بینالمللی و حمایت از قربانیان نقض حقوق بشر، به یک ضرورت تبدیل شده است.
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در جلسه روز گذشته خود، قطعنامهای را تصویب کرد که بر اساس آن، یک سازوکار تحقیقاتی مستقل برای بررسی و مستندسازی موارد نقض حقوق بشر در سطح جهانی ایجاد میشود. این سازوکار، مأمور جمعآوری شواهد، تهیه گزارشهای دورهای و ارائه توصیهها به شورای حقوق بشر خواهد بود.