افتتاح تاپی؛ دریچه‌ی بزرگ تحول اقتصادی و توسعه‌یی
پروژه‌ی بزرگ خط انتقال گاز ترکمنستان از افغانستان «تاپی» که از دور اول حاکمیت حکومت سرپرست تا دور دوم آن زمان برد، در هفته‌ی قبل با ذوق عمومی مردم افغانستان و تشریفات خاص از سوی حکومت افتتاح گردید.
در سال ۱۹۹۶میلادی که دور اول حاکمیت حکومت طالبان بود گفت‌و‌گو‌های رسمی بر اجرایی شدن پروژه‌ی تاپی با ترکمنستان آغاز گردید و قرار بود که انتقال خط لوله‌ی گاز از دولت‌آباد ترکمنستان آغاز و با عبور از افغانستان و پاکستان به فاضیلکار هند برسد؛ اما به گفته‌ی عبدالسلام ضعیف وزیر معادن طالبان در دهه ۹۰ رقابت امریکا و روسیه مانع اجرای این پروژه شد. از آن زمان تا کنون سه دهه سپری شده است و سه‌نظام سیاسی در افغانستان تغییر و تبدیل شده است اما اجرای تاپی به‌هدف نهایی نرسید. اما، حالا که دور دوم حاکمیت امارت اسلامی است کار این پروژه رسما آغاز شده است.
لوله‌ی انتقال گاز ترکمنستان از افغانستان «تاپی» پروژه‌ی منطقوی است که گاز ترکمنستان را از مسیر افغانستان به‌پاکستان و هند انتقال می‌دهد، و چهار کشور از نگاه اقتصادی به موفقیت این پروژه چشم دوخته اند.
علت ناکامی سی ساله تاپی و عملی شدن کنونی این پروژه
عبدالنصیر رشتیا، آگاه مسایل اقتصادی در این مورد به‌سریع نیوز گفت که عا‌مل‌های مختلف در عدم تطبیق این پروژه در سال‌های گذشته علت ناکامی اش بود.
آقای رشتیا می‌گوید:” طی سه دهه گذشته یکی از عمده‌ترین موانع اجرایی شدن تاپی چالش‌های امنیتی دهه‌های قبل بود از طرفی‌هم رقابت‌های جدی کشور‌های روسیه و امریکا و رقابت‌های منطقوی به‌خاطر حضور امریکا در افغانستان علت ناکامی تاپی بود.”
آقای رشتیا در رابطه به‌عملی‌شدن کامل این پروژه گفت:”هیچ مشکلی در داخل افغانستان وجود ندارد، سیاست اقتصاد‌محور امارت اسلامی و تلاش‌های مستمر مقامات جهت تامین امنیت و سهیم شدن در ایجاد سهولت این پروژه باعث موفقیت آن می‌گردد و من امیدوار هستم که این پروژه حرکت خواهد کرد.”
گفتنی است که در ازای لوله‌ی گاز تاپی یک‌هزار و هشت‌صد و چهارده کیلو‌متر است که هشت‌صد و شانزد‌ه کیلو‌متر آن در خاک افغانستان موقعیت دارد.
آیا تاپی در رشد اقتصادی افغانستان موثر خواهد بود؟
بیش‌تر آگاهان اقتصادی به‌این باور اند که تاثیر پروژه‌ی تاپی در رشد اقتصادی افغانستان حایز اهمیت است.
سیر قریشی، آگاه مسایل اقتصادی در این مورد گفت که پروژه‌ی تاپی از اهمیت والای اقتصادی برخوردار است.
وی افزود که این پروژه سالانه تقریبا ۳۳ میلیارد متر مکعب گاز را در سه‌کشور افغانستان، پاکستان و هند انتقال خواهد داد که هزینه‌ی تخمینی آن، حدود ۲۲.۵ میلیارد دالر امریکایی برآورد شده است.
قریشی افزود:” اهمیت تاپی در بُعد داخلی افغانستان نقش تعیین کننده در اقتصاد کشور ایفا میکند که سالانه بیش‌از ۴۵۰ میلیون دالر از درک ترانزیت به خزانه ملی افغانستان واریز خواهد شد.”
به باور آقای قریشی تطبیق این پروژه می‌تواند ایجاد فرصت‌های شغلی مستقیم و غیر مستقیم را برای هزار‌ان نفر مهیا کند.
در همین حال، مردم افغانستان نسبت به‌پروژه‌ی تاپی خوش‌بین هستند و آن را یک عامل مثبت در جهت پیش‌رفت و ترقی کشور می‌دانند.
هیله افضلی، یکی از پای‌تخت نشینان به‌سریع‌نیوز گفت:” با عملی‌شدن پروژه‌ی تاپی فرصت‌های استخدام و کاریابی به افغان‌ها مساعد خواهد شد و عاید اقتصادی آن چالش‌های اقتصادی مردم افغانستان را تا حدی حل خواهد کرد.”
این درحالی‌ست که علاوه بر ساختن لوله‌ی گاز پروژه‌ی تاپی، قبل از آن نیز کار عملی پروژه‌های دیگر توسعه‌یی در بخش‌های نفت و گاز، انرژی و ترانسپورت افتتاح گردید.
