امام صادق(ع)؛ بنیانگذار مکتب فقهی که جهان اسلام را متحول کرد

امام جعفر الصادق ششمین امام شیعیان و رئیس مذهب جعفری از عالم‌ترین و فقیه ترین شخصیت‌های عصر خویش بود که خدمات شایانی را در علم فقه از خود بجا گذاشت، این امام بزرگ، شاگردان بزرگ را در عرصه فقه و شریعت پرورش داد که یکی از بزرگترین آنان امام اعظم ابوحنیفه(رح) بود. زهد، انفاق، علم فراوان، عبادت بسیار و تلاوت قرآن، لحظه لحظات عمرش را نورانی ساخته بود.  محمد بن طلحه امام صادق(ع) را از بزرگترین افراد اهل بیت، دارای علم فراوان، بسیار اهل عبادت و زهد و تلاوت قرآن توصیف کرده است. مالک بن انس از ائمه فقهی اهل سنت گفته است: «در مدتی که پیش امام صادق(ع) می‌رفته، همیشه او را در یکی از سه حالت نمازخواندن، روزه‌داری و ذکرگفتن دیده است».

به نقل بحار الانوار، امام در پاسخ به درخواست فقیری، چهارصد درهم به او داد و چون سپاس‌گزاری او را دید، انگشترش را هم که ده هزار درهم می‌ارزید، به وی بخشید. روایت‌هایی نیز از انفاق‌های پنهانی امام صادق(ع) در دست است. به نوشته کتاب کافی، او شب‌ها مقداری نان و گوشت و پول در کیسه می‌ریخت و به صورت ناشناس به در خانه تهیدستان شهر می‌برد و میان آنها تقسیم می‌کرد. ابوجعفر خثعمی نقل کرده است که امام صادق(ع) کیسه پولی را به او داد و از او خواست آن را به فردی از بنی‌هاشم بدهد و نگوید که چه کسی آن را فرستاده است. به گفته خثعمی هنگامی که آن فرد پول را گرفت، برای فرستنده آن دعا کرد و گفت: «او همیشه برایش پول می‌فرستد؛ اما امام صادق(ع)، باوجود ثروتش چیزی به او نمی‌دهد».

بسیاری از منابع متقدم شیعه و سنی از شهادت امام صادق(ع) سخن نگفته‌اند. برخی از علماء شیعه همچون شیخ مفید درگذشت او را به مرگ طبیعی دانسته‌اند. برخی نیز با تکیه بر حدیثی که می‌گوید امامان با قتل از دنیا می‌روند، گفته‌اند امام صادق(ع) شهید شده است. شیخ صدوق تصریح کرده است که امام صادق(ع) به دستور منصور دوانیقی و بر اثر مسمومیت از دنیا رفته است، شهادت این امام همام، بزرگترین عالم و یکی از شخصیت‌های بی بدیل تاریخ اسلام را به عموم مسلمانان جهان و به ویژه پیروان مذهب جعفری تسلیت عرض می‌داریم.