برائت از مشرکین از ابعاد مهم حج ابراهیمی

حضرت ابراهیم (ع) به عنوان بنیان‌گذار حج، با قلبی سرشار از عشق و ایمان و تلاش‌های فراوان برای رسیدن به وحدانیت و یکتا پرستی قربانی‌های زیادی متحمل شد، مطابق به آیات قرآن مجید که عمدتا زبان این کتاب مقدس الهی نمادین و برای اهل علم و دانش بیشتر قابل درک است، او جویای یکتا پرستی که ازلی باشد را از ستاره، ماه و خورشید آغاز تا اینکه با لبیک خدای یکتا، موفق به درک الوهیت و آن خورشید ازلی شد، آن حضرت در راه دستیابی به حقانیت الهی آزمون‌های سخت و طاقت‌فرسا را سپری و تا مرحله ذبح فرزند نیز در مسیر رضایت معبود پیش رفت.

احداث کعبه و زیارت این مکان مقدس توسط آن حضرت تهداب گزاری و در زمان رسالت پیامبر خاتم ابعاد و زوایای متعدد آن آشکار و این مراسم عبادی_سیاسی تکمیل گردید. حج، علاوه بر آن‌که فریضه‌ای عبادی است، حامل پیام‌های بزرگ اعتقادی، اخلاقی و سیاسی برای امت اسلامی است. یکی از برجسته‌ترین جلوه‌های سیاسی حج، اعلام «برائت از مشرکین و کفار» است که ریشه در قرآن کریم و سیره پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم دارد. این اصل به عنوان نماد بیزاری از شرک و کفر، ظلم، طاغوت و سلطه‌طلبی مطرح شده و در جهان امروز کاربرد گسترده‌ای در مقابله با استعمار، صهیونیزم و استکبار جهانی دارد. برائت از کفار یکی از ابعاد مهم و فراموش‌نشدنی حج ابراهیمی است که در عین‌حال که جنبه عبادی دارد، پیام سیاسی-اجتماعی بسیار عمیقی برای مسلمانان و جهانیان دارد.

کلمه «برائت» به معنای بیزاری، دوری و اعلام قطع رابطه است. قرآن کریم در اولین آیه سوره توبه چنین می‌فرماید:« این اعلام بیزاری است از سوی خدا وند جل جلاله و پیامبرش به مشرکانی که با آنان پیمان بسته‌اید.‌‌‌‌.. (توبه: ۱)

در این آیه و آیات بعدی (توبه: ۱-۵)، خداوند دستور می‌دهد تا مسلمانان از کفار و مشرکین اعلام برائت کنند و مناسک حج را از آلودگی شرک پاک سازند.

سنت ابراهیمی بر پاک‌سازی مناسک حج از شرک استوار بود. برائت از کفار و مشرکین در واقع احیای همین سنت توحیدی است که توسط پیامبر اسلام و جانشینان ایشان ادامه یافت.

برائت از کفار و مشرکین نه تنها بیزاری از پرستش بت‌هاست؛ بلکه نمادی از نفی سلطه، ظلم، استعمار، و تبعیض نژادی و طبقاتی در مناسک توحیدی حج است. حج، اجتماع جهانی مسلمانان برای اعلام وحدت، عدالت و توحید است. در این بستر، برائت از مشرکین نمادی از نفی سلطه استعمارگران بر ملت‌های اسلامی؛ اعتراض به ظلم قدرت‌های مستکبر علیه مسلمانان؛ به‌ویژه علیه فلسطین، لبنان، یمن و غزه؛ فریاد علیه نژادپرستی و تفرقه مذهبی در میان مسلمانان است، حج بی‌برائت، حج نیست. حج باید میدان فریاد علیه استکبار صهیونیزم و قدرت های طاغوتی باشد.

درحالی‌که کشورهایی همچون امریکا، انگلیس و… سعی در تفرقه‌افکنی میان مسلمانان دارند، برائت از کفار و مشرکین می‌تواند به عنوان محور وحدت‌ساز عمل کند. این اصل یادآور دشمن مشترک مسلمانان (استعمار و صهیونیزم) است. قرآن کریم می‌فرماید:«  همانا شیطان می خواهد که در میان شما دشمنی، بغض و کینه را ایجاد کند». (مائده: ۹۱) با اعلام برائت از کفار و مشرکین، مسلمانان یاد می‌گیرند که اختلافات داخلی را کنار گذاشته و با تمرکز بر دشمنان واقعی اسلام، وحدت را در میان خود احیا کنند.

امروز، مناسک حج ابراهیمی فرصتی کم‌نظیر برای اعلام جهانی بیزاری از رژیم اسرائیل، قدرت‌های سلطه‌طلب و جریان‌های اسلام‌ستیز است. برائت از کفار و مشرکین در حج، به معنای بیزاری از جنایات امریکا در سرزمین‌های اسلامی؛ اعتراض به نسل‌کشی مسلمانان در غزه، لبنان، یمن، میانمار، کشمیر و دیگرنقاط جهان؛ مقابله با تحریف مفاهیم دینی توسط جریان‌های تکفیری؛ افشای چهره نفاق مدعیان اسلام همچون عربستان، امارات، قطر و… که با دشمنان اسلام همکاری دارند، می باشد.

خلاصه اینکه، حج ابراهیمی، نماد توحید، عدالت و وحدت است. برائت از کفار و مشرکین، بخشی جداناشدنی از حج توحیدی است که پیام آن تنها محدود به زمان نزول قرآن نیست؛ بلکه در هر عصر و زمانی باید تکرار و احیا شود. در این عصر پر آشوب، امت اسلامی بیشتر از همه، نیازمند آن است تا از این فریضه بزرگ، در راستای احیای عزت، هویت و وحدت خویش بهره ببرد.

وقتیکه ظلم و استبداد جریان صهیونیزم تحت حمایت امریکا، انگلیس و برخی کشورهای غربی پیش چشم بیش از یک میلیارد مسلمان اتفاق می افتد و مسلمانان سر در لاک خود فرو برده و هیچ واکنشی در این زمینه ندارند، در واقع هنوز از مشرکین و کفار برائت نجسته و هنوز مصالح و زرق و برق‌های دنیوی را بر مبارزه با ظلم و استکبار ترجیح می‌دهند، چطور می‌توان به حج رفت و این بزرگترین محفل عبادی را با شرایط اش انجام داد؛ ولی در برابر این‌همه ظلم و جنایت تاریخی ساکت بود، سکوت در برابر ظلم همانند شریک جرم است؛ بنا بر این خوب است که مسلمانان و آزادگان جهان با راه اندازی فریادهای حمایت از فلسطین خط شان را از استکبار جدا کرده و در مسیر حق و حقیقت بایستند و دفاع از مظلومان غزه را یکی از ابعاد عبادت‌های روزمره شان قرار دهند تا حج و عبادات مقبول درگاه حق واقع گردد.