بزکشی؛ تقویت کننده وحدت ملی در افغانستان

هر چند هر رشتۀ ورزشی در سطح ملی و بین المللی پیام آور صلح، همدیگر پذیری و زمینه‌ساز همزیستی مسالمت آمیز میان یک کشور و ملت‌های گوناگون است؛ اما برخی رشته‌های ورزشی با نظرداشت ریشه‌های تاریخی و عنعنوی آن مختص به کشور و جغرافیای خاصی است که عموم آن ملت، در قبال آن ورزش احساسات و خاطرات مشترک دارند که در واقع همین احساسات و خاطرات مشترک اقوام و مذاهب یک کشور، می‌تواند عامل تقویت کننده وحدت ملی و پتانسیل بالقوه برای ثبات و اقتدار ملی کشور محسوب گردد، در افغانستان این ورزش، می‌تواند بزکشی باشد که از قرن‌ها به این‌سو تا کنون نسل به نسل منتقل شده و اقوام گوناگون افغانستان با آن انس گرفته اند؛ لذا در وضعیت کنونی و در میان چالش‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی که سال‌هاست افغانستان را درگیر خود کرده، بازی‌‌ ملی بزکشی هم‌چنان به ‌عنوان یکی از نمادهای فرهنگی و وحدت‌بخش کشور جایگاه ویژه‌ای دارد. این بازی سنتی، نه تنها یادآور گذشته پرافتخار افغانستان است، بلکه می‌تواند الگویی برای کنار گذاشتن اختلاف‌ها و نمایش همبستگی باشد، بزکشی یکی از کهن‌ترین بازی‌های ورزشی در افغانستان به شمار می‌رود. این بازی که از گذشته‌های دور ریشه در فرهنگ عشایری و زندگی قبایل افغانستان دارد، با هدف نمایش قدرت، مهارت و شجاعت برگزار می‌شد. در این بازی، سوارکاران تلاش می‌کنند تا یک بز یا گوساله را بلند کرده و به نقطه‌ی مشخصی برسانند. این مسابقه که به‌ نوعی بیان‌گر استقامت، سرعت و مهارت چاپندازان است، همیشه با شور و هیجان زیادی از سوی مردم افغانستان دنبال شده است.

بزکشی برای مردم افغانستان تنها یک ورزش نیست؛ بلکه نمادی از هویت ملی و فرهنگی آنان است. این بازی یادآور دورانی است که مردم افغانستان، با تمام تنوع قومی و فرهنگی، در کنار یک‌دیگر زندگی می‌کردند و افتخارات مشترک می‌آفریدند. اخیرا، برگزاری رقابت‌های بزکشی در کابل و حضور هزاران تماشاگر از ولایت‌های مختلف، صحنه‌هایی فراتر از یک رویداد ورزشی را به نمایش گذاشت. تماشاگرانی که از اقوام، سمت‌ها و مذهب‌های گوناگون، بدون هیچ‌گونه تعصب و اختلافی، در کنار یک‌دیگر در استدیوم ورزشی یکه‌توت کابل گرد هم آمدند، نشان دادند که افغانستان هنوز می‌تواند بر چالش‌های پیچیده خود غلبه کند. این رقابت‌ها فرصتی برای مردم بود تا در میان زندگی روزمره‌ای که اغلب با نگرانی و ناامیدی همراه است، لحظاتی از امید و شادی را تجربه کنند. هوادارانی که با شور و هیجان تیم‌های محبوب خود را تشویق می‌کردند، ثابت کردند که ورزش می‌تواند پُلی باشد برای پیوند دوباره میان مردمی که سال‌هاست از هم دور افتاده‌اند.

در سال‌های پسین، چالش‌های سیاسی و رقابت‌های قومی به‌ گونه‌ی قابل‌توجهی فاصله میان مردم افغانستان را افزایش داده است. اختلافاتی که از تنوع قومی و مذهبی این کشور ناشی می‌شود، در بسیاری از مواقع به‌ جای آن که به منبعی برای غنای فرهنگی تبدیل شود، به عاملی برای تعمیق شکاف‌های اجتماعی بدل شده است؛ اما بازی‌های بزکشی بار دیگر نشان داد که روح همبستگی و وحدت هنوز در میان مردم افغانستان زنده است. حضور تماشاگران از اقوام مختلف مانند پشتون، تاجیک، اوزبیک، ایماق، ترکمن، هزاره و ….  در کنار یک‌دیگر در استدیوم کابل، صحنه‌هایی از امیدواری را به نمایش گذاشت. این رویداد به مردم نشان داد که با وجود تمام اختلاف‌ها، آن‌ها می‌توانند به یک هویت ملی مشترک افتخار کنند.

بزکشی تنها یک بازی نیست؛ بلکه فرصتی است برای تقویت هویت ملی و ایجاد فضایی برای هم‌گرایی. این ورزش به مردم افغانستان این پیام را می‌دهد که آن‌ها می‌توانند به‌ جای تمرکز بر تفاوت‌ها، بر نقاط مشترک خود تأکید کنند. برگزاری این رقابت‌ها در کابل هم‌چنین تأثیر مثبتی بر روحیه‌ی عمومی جامعه داشته‌اند. در شرایطی که اخبار ناگوار و بحران‌های پی‌درپی، امید مردم را کم‌رنگ کرده است، چنین رویدادهایی می‌توانند روحیه‌ی تازه‌ای به جامعه ببخشند. این بازی‌ها یادآور این نکته است که افغانستان، با وجود تمام مشکلات، هم‌چنان کشوری با فرهنگی غنی و مردمی بااراده است که با اندک توجه و کارکرد می‌توان شیرازه‌های تقویت وحدت ملی را در میان این ملت به بار نشاند، برای این که بازی‌های بزکشی بتوانند هم‌چنان به ‌عنوان نماد وحدت ملی حفظ شوند، حمایت دولت و نهادهای ورزشی بسیار ضروری است. برگزاری منظم این رقابت‌ها در سطوح ملی و محلی، می‌تواند به افزایش مشارکت مردم و تقویت ارتباطات میان اقوام مختلف کمک کند.

هم‌چنین، سرمایه‌گذاری بر زیرساخت‌های ورزشی و ایجاد فضای مناسب برای برگزاری رقابت‌ها می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در جذب جوانان و ایجاد فضایی مثبت در جامعه داشته باشد، بزکشی، این بازی سنتی و ملی افغانستان، هم‌چنان به ‌عنوان یکی از ابزارهای مهم برای ایجاد وحدت و همبستگی در کشور مطرح است. رقابت‌های اخیر در کابل نشان داد که مردم افغانستان، فارغ از تمام اختلاف‌ها و چالش‌ها، هم‌چنان به امید و همبستگی اعتقاد دارند. این بازی نه ‌تنها باید به ‌عنوان یک ورزش حفظ شود، بلکه می‌تواند به الگویی برای مقابله با اختلاف‌ها و تقویت هویت ملی تبدیل شود. افغانستان، با همه پیچیدگی‌ها و تنوع‌هایش، کشوری است که هم‌چنان می‌تواند به آینده امیدوار باشد و بازی‌های بزکشی، نمادی از این امیدواری است؛ زیرا در این بازی یا اقوام مختلف افغانستان سهم و نقش فعال دارند، یا اگر سهمی برجسته در ایفای بازی ندارند به عنوان تماشاچی و طرفدار یکی از تیم‌های مورد علاقه‌شان می‌تواند احساسات ملی را شریک ساخته و از این ورزش به عنوان سفیر صلح در میان سایر مردم که نتوانستند حضور یابند یادآوری نمایند؛ بنابراین بر می‌تابد که حکومت چنین ورزش‌ها و عملکردهایی که در آن امکانات بالقوه ملیت شدن فراهم است، را تقویه و ترویج نماید و از آن در راستای منافع علیای کشور بهره ببرد.

نویسنده:محمد زمان احمدی