تمدید قرارداد استخراج معدن مس عینک با چین
وزارت معادن اعلام کرد که قرارداد بهره‌برداری از معدن مس عینک در ولایت لوگر برای ۱۵ سال دیگر با شرکت چینایی MCC تمدید شد. این معدن که یکی از بزرگ‌ترین ذخایر مس در کشور است، پس از ۱۷ سال هنوز وارد مرحله بهره‌برداری کامل نشده است.
به گزارش خبرگزاری سریع؛ قرارداد اکتشاف و استخراج معدن مس عینک که در سال ۲۰۰۸ با شرکت MCC امضا شده بود، با تمدید اخیر، مجموع مدت قرارداد را به ۴۵ سال افزایش داد.
این معدن به دلیل ترکیبی از عوامل شامل ناامنی‌ها، وضعیت سیاسی گذشته، نگرانی‌ها درباره تخریب آثار تاریخی و کمبود زیرساخت‌هایی مانند برق و خطوط ریلی، تاکنون پیشرفت چشمگیری نداشته است.
همایون افغان، سخنگوی وزارت معادن، در این باره گفت: «در ۱۵ سال گذشته، کار جدی صورت نگرفت، اما پس از آغاز فعالیت حکومت فعلی، مذاکراتی با شرکت چینایی انجام شد و برای توسعه دقیق معدن، ۱۵ سال زمان اضافی در نظر گرفته شد.»
وی تأکید کرد که شرایط اصلی قرارداد، از جمله ایجاد کارخانه‌های پردازش مس در افغانستان، اولویت استخدام نیروی کار افغان و حفاظت از آثار باستانی، بدون تغییر باقی مانده است.
به گفته سخنگوی وزارت معادن، در سال جاری اقدامات عملی در معدن آغاز خواهد شد. وی افزود: «سال گذشته بخش‌هایی از پروژه مانند احداث ۸.۹ کیلومتر جاده و مطالعات زیرساختی انجام شد و امیدواریم امسال فعالیت‌ها گسترش یابد.»
این پروژه شامل تعهداتی از جمله احداث کارخانه ذوب مس، خطوط ریلی، تأسیسات برق، اشتغال‌زایی و رعایت استانداردهای زیست‌محیطی است. با وجود وعده‌های شرکت چینایی، تأخیر در اجرای پروژه با انتقادهای داخلی مواجه شده است.
کارشناسان اقتصادی امیدوارند که تمدید قرارداد فرصتی برای بهره‌برداری مناسب از ذخیره ۱۲ میلیون تُنی مس باشد و افغانستان را به یکی از صادرکنندگان عمده مس تبدیل کند.
ناامنی در منطقه لوگر، اختلافات محلی بر سر زمین‌ها و جبران خسارات، همراه با تغییر حکومت‌ها و ناپایداری سیاسی، از مهم‌ترین موانع اجرای پروژه بوده است.
معدن مس عینک بر روی یک شهر باستانی بودایی با بیش از ۲۰۰۰ سال قدمت قرار دارد که شامل معابد، مجسمه‌ها و نسخه‌های خطی ارزشمند است. انتقال این آثار با کمبود امکانات و محدودیت‌های زمانی حفاری‌های باستان‌شناسی، یک چالش جدی محسوب می‌شود.
علاوه بر این، نبود خطوط ریلی، جاده‌های مناسب و شبکه برق پایدار، هزینه استخراج و انتقال مس را افزایش داده است. شرکت MCC متعهد به ساخت این زیرساخت‌ها شده، اما پیشرفت آن‌ها کند بوده است.
از نظر ژئوپلیتیک، استخراج معدن مس عینک نه تنها پروژه‌ای اقتصادی، بلکه میدانی برای رقابت نفوذ چین و امریکا در افغانستان است. چین به دنبال گسترش نفوذ خود از طریق پروژه‌های زیرساختی است، در حالی که امریکا تلاش دارد این نفوذ را محدود کند.
