تنهایی بیش از حد، مرگبار است

تنهایی و انزوا در دوران قرنطین‌های طولانی و فاصله‌گذاری اجباری در جریان همه‌گیری کوید، به چالشی بزرگ برای میلیون‌ها نفر تبدیل شد و باعث شد بسیاری از افراد در خانه‌ها تنها بمانند.

در همین رابطه «آندریا ویگفیلد» مدیر مرکز مطالعات تنهایی در دانشگاه شفیلد هالم بریتانیا می‌گوید تنهایی «احساس درونی و ناخوشایندی» است که زمانی بروز پیدا می‌کند که «انواع روابط اجتماعی شما کمتر از آن چیزی است که می‌خواهید».

ویگفیلد هشدار می‌دهد که انسان می‌تواند در میان جمع هم احساس تنهایی کند. حس اینکه به جمع تعلق ندارید یا کیفیت ارتباط‌هایی که دارید ضعیف است، به راحتی منجر به احساس درونی و ناخوشایند تنهایی می‌شود.

تنهایی چه آسیبی به ما می‌زند؟

بر اساس پژوهش اخیر دانشگاه کمبریج، تنهایی به سلامتی ما آسیب شدیدی وارد می‌سازد و باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته، دیابت نوع ۲ و آسیب‌پذیری بیشتر در برابر ابتلا به بیماری‌های عفونی می‌شود.

به گفته ویگفیلد، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد تنهایی می‌تواند به زوال عقل، افسردگی، اضطراب و افزایش خطر مرگ منجر شود.

پزشکان می‌گویند این امر به دلیل افزایش استرس و فقدان تحریک ذهنی به دلیل تنها ماندن است. عواملی که باعث تشدید بیماری‌های مربوط به سلامت روان هم می‌شود.

سازمان صحت جهانی برآورد می‌کند که یک نفر از هر چهار سالمند در جهان از نظر اجتماعی تنها هستند و ۵ تا ۱۵ درصد از نوجوانان هم دچار تنهایی می‌باشند.

بر اساس گزارش این سازمان به جز عامل سن، گروه‌های ویژه اجتماعی از جمله گروه‌هایی مانند مهاجران، اقلیت‌های قومی و دینی، پناهجویان و افراد مبتلا به بیماری‌های گوناگون بیشتر در معرض تنهایی هستند.

چگونه بر تنهایی غلبه کنیم؟

این موضوع به اولویت سیاسی بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده، زیرا هزینه‌های هنگفت آن برای نظام سلامت، خدمات اجتماعی و اقتصاد کلان آشکار شده است.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد کار داوطلبانه روش پیشگیرانه موثری است. در هنگ‌کنگ آزمایشی با حضور ۳۷۵ داوطلب اجتماعی نشان داد که وقتی افراد به‌ویژه سالمندان وقت اضافی خود را صرف کاری که به آن باور دارند می‌کنند احساس تنهایی آنها کاهش پیدا می‌کند.

استرالیا و هلند روش دیگری در پیش گرفته‌اند و بیشتر در زمینه زندگی میان‌نسلی سرمایه‌گذاری می‌کنند. در این طرح نسل‌های قدیم و جدید تشویق می‌شوند تا در فضاهای مشترکی مانند مراکز اجتماعی یا مجتمع‌های مسکونی با فضاهای عمومی، با یکدیگر وقت بگذرانند.

در بریتانیا، روند رو به رشدی به نام «نسخه‌نویسی اجتماعی» در حال گسترش است. در این روش، پزشکان به جای تجویز دارو، مراجعانی را که دچار تنهایی شدید هستند، به سرویس‌های خدماتی معرفی می‌کنند که هدفشان ایجاد ارتباط میان افراد است.

به باور کارشناسان هر فرد باید به رضایت درونی و کیفیت روابط و دوستی‌هایش توجه داشته باشد و مراقب نشانه‌های تنهایی باشد؛ از جمله احساس اندوه مداوم و بی‌میلی به معاشرت یا ترک خانه.

کارشناسان توصیه می‌کنند سراغ فعالیت‌هایی برویم که هم ذهن را درگیر می‌کند، و هم آرامش و استراحت به دنبال دارد.

فعالیت‌هایی مثل مطالعه، باغبانی، پیاده‌روی در طبیعت، گوش‌ دادن به موسیقی، آشپزی و کارهای دستی که می‌توانند به تجربه‌ای لذت‌بخش تبدیل شوند.