تیک‌تاک؛ پلتفرم درآمدزا و لزوم به حفظ ارزش‌های اخلاقی
صمیم فروغ فیضی
تیک‌تاک، یکی از محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی جهان، نه تنها پلتفرمی برای سرگرمی و تولید محتواست، بلکه به بستری برای درآمدزایی و گاه نیز موضوع انتقادات فرهنگی تبدیل شده است. این برنامه که کاربران را به تولید ویدیوهای کوتاه تشویق می‌کند، توانسته است میلیون‌ها نفر را به خود جذب کند و یک اقتصاد نوظهور بر پایه‌ی محتوا و تأثیرگذاری در دنیای دیجیتال ایجاد کند. اما آیا این موفقیت، بهای سنگینی برای جامعه دارد؟
تیک‌تاک و اقتصاد محتوا
درآمدزایی در تیک‌تاک برای بسیاری از کاربران به واقعیت تبدیل شده است. از طریق تبلیغات، همکاری‌های تجاری، و حتی فروش محصولات، کاربران می‌توانند مبالغ قابل توجهی به دست آورند. شرکت‌ها نیز با استفاده از این پلتفرم به بازارهای جدید دست یافته‌اند و تأثیرگذاران (influencers) به افرادی تبدیل شده‌اند که قدرت تغییر رفتار مصرف‌کنندگان را دارند.
با این حال، این فضای اقتصادی به شدت رقابتی است و برخی کاربران را به سمت تولید محتوایی سوق می‌دهد که برای جلب توجه بیشتر، جنبه‌های اخلاقی و فرهنگی را نادیده می‌گیرد در افغانستان همچنان متاسفانه افرادی که از این آدرس به شهرت می‌‌رسند بیشتر شان معروف به ناسزاگویی و نشر و پخش چرندیات مصروف اند.
جنبه تاریک تیک‌تاک: ترویج ناسزاگویی و هنجارشکنی
یکی از مهم‌ترین نقدهایی که به تیک‌تاک وارد است، گسترش محتوای هنجارشکنانه و بعضاً توهین‌آمیز است. بسیاری از کاربران به منظور جذب دنبال‌کننده و بازدید بیشتر، به تولید ویدیوهایی می‌پردازند که شامل ناسزاگویی، تمسخر، یا محتوای غیراخلاقی است. این روند نه تنها تأثیر منفی بر فرهنگ عمومی دارد، بلکه موجب افزایش خشونت کلامی و ترویج رفتارهای نامناسب در فضای آنلاین شده است.
افزایش چنین محتوایی، به ویژه در میان نوجوانان و جوانانی که بیشترین کاربران تیک‌تاک را تشکیل می‌دهند، زنگ خطرهایی درباره‌ی تأثیرات روانی و فرهنگی به صدا درآورده است. الگوریتم‌های این پلتفرم که به نمایش محتوای پرطرفدار تمایل دارند، نیز در تشدید این وضعیت نقش دارند.
آینده تیک‌تاک: فرصت یا تهدید؟
تیک‌تاک در عین حال که فرصت‌هایی بی‌نظیر برای درآمدزایی، یادگیری و خلاقیت فراهم کرده است، با چالش‌هایی جدی مواجه است. از یک سو، این پلتفرم می‌تواند همچنان به تقویت اقتصاد دیجیتال و رشد مشاغل آنلاین کمک کند. اما از سوی دیگر، بدون مدیریت صحیح و ایجاد محدودیت‌های فرهنگی، ممکن است به بستری برای گسترش ناهنجاری‌های اجتماعی تبدیل شود.
راه‌حل، شاید در آموزش کاربران و نظارت دقیق‌تر بر محتوای تولیدشده باشد. اگرچه این وظیفه بر عهده‌ی شرکت تیک‌تاک است، اما خانواده‌ها، مدارس و نهادهای فرهنگی نیز نقشی حیاتی در هدایت استفاده از این پلتفرم دارند.
تیک‌تاک، ابزاری است که استفاده صحیح یا نادرست از آن نتایج متفاوتی به بار می‌آورد. پلتفرمی که می‌تواند منبع درآمدی برای افراد خلاق و کارآفرینان باشد، در صورت نبود نظارت و آگاهی، ممکن است به عاملی برای گسترش ناسزاگویی و رفتارهای غیراخلاقی تبدیل شود. مسئولیت ما به عنوان کاربران، رسانه‌ها، و جوامع این است که از جنبه‌های مثبت آن بهره ببریم واز نشرات منفی در آن بپرهیزیم.
