سفر متقی به تهران؛ لزوم توجه به حسن نیت همسایه

طی نزدیک به چهارسال حاکمیت طالبان در افغانستان، ایران تلاش کرده است تا روابط مبتنی بر حسن نیت با افغانستان برقرار سازد. افغانستان تحت اشغال امریکا برای مردم افغانستان و دولت ایران قابل تحمل نبود، در آن برهه هر روز دهها افغان کشته می‌شدند، مرزها امنیت نداشتند و جابجایی گروه تروریستی داعش در افغانستان به رویه معمول تبدیل شده بود، دولت وقت افغانستان به دلیل گرایش‌های شدید به غرب زیر سئوال کشورهای منطقه قرار داشت، قدرت‌های منطقه‌ای همچون روسیه، چین و ایران دیپلماسی محتاطانه در قبال افغانستان داشتند، زیرا دولت وقت تحت مدیریت کامل امریکا و غرب در صدد تحمیل اراده امریکا بر افغانستان و کشورهای منطقه بود و به همین اساس هیچگاه موفق به جلب حمایت منطقه نشد.

پس از تصرف کامل جغرافیای افغانستان توسط طالبان، تغییر عمیق در دیپلماسی ایران در قبال افغانستان صورت گرفت، این کشور حمایت قاطعانه اش را از حاکمیت جدید در افغانستان اعلام کرد، با حاکمیت طالبان در افغانستان بسیاری از سفارتخانه‌های کشورهای غربی و منطقه مسدود شد؛ اما ایران نه تنها نمایندگی های دیپلماتیک اش را تعطیل نکرد؛ بلکه خدمات کنسولی اش برای مردم افغانستان همچنان فعال ماند و در بحبوحه‌ی فرار و گریز، این کشور برای مردم افغانستان ویزا صادر می‌کرد و روابط سیاسی اش با حکومت سرپرست افغانستان نیز به گرمی انجامید.

حسن همکاری این کشور همسایه در قبال افغانستان مبتنی بر حسن نیت و به هدف استحکام ثبات و امنیت در افغانستان و منطقه است، پالیسی سیاست خارجی ایران در قبال افغانستان، نا امنی و هرج و مرج را بر نمی‌تابد؛ زیرا نا امنی و بی ثباتی در افغانستان به مثابه نا امنی و بی ثباتی در کشورهای منطقه به خصوص ایران تلقی می‌شود، لذا اکنون بر حاکمیت جدید افغانستان است که چگونه می‌توانند از این سیاست حسن نیت به نفع افغانستان استفاده کند، اگر این حکومت نتواند از این فرصت بهره‌ای لازم را ببرد و از حسن نیت کنونی تعبیرهای سو نماید، طبیعی است که انگیزه همکاری کشور همسایه نیز فروکش کرده و افغانستان در باتلاق تجارب چندین دهه گذشته گیر خواهد ماند.

تکرار بحران‌های گذشته باعث تباهی و بربادی افغانستان است، سیاست ثبات محور ایران برای افغانستان نه تنها که به نفع افغانستان بلکه منفعت کشورهای منطقه را نیز در پی‌دارد، اکنون بر حکومت طالبان است که چگونه به این تلاش‌ها پاسخ مثبت داده و همکاری صادقانه در این راستا انجام خواهند داد. سیاست‌های خصمانه طالبان در قبال شیعیان افغانستان و اقوامی که ریشه مشترک فرهنگی دارند، بر دامنه بحران وسعت بخشیده و کشور را در سیاهچال قتل و خونریزی خواهد انداخت، لذا اگر طالبان خواهان ثبات و امنیت هستند باید از اینگونه سیاست‌ها دست بردارند و به همه اقوام و مذاهب این سرزمین با دید افغانیت بنگرند. ادامه سیاست‌های خصمانه طالبان نسبت به حوزه تمدنی فارسی، تنها به تنش‌های بیشتر منجر خواهد شد؛ بلکه این سیاست‌ها به عنوان پاسخی خصمانه به تلاش‌های دوستانه ایران تلقی می‌شود.

حکومت سرپرست افغانستان باید از فرصت‌های همکاری در زمینه‌های مختلف با ایران بهره‌ای لازم را ببرد، هم اکنون فرصت‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی و اجتماعی میان افغانستان و ایران وجود دارد که باعث ثبات و امنیت بیشتر در افغانستان می‌گردد و به نفع منافع مشترک هردو کشور است؛ بهره برداری از این فرصت‌ها منوط به تغییر رویه طالبان در قبال مردم و افغانستان و رعایت قواعد و اصول حاکم بر روابط بین المللی است، هرگونه تخطی از این دو مورد باعث ایجاد تنش، نا امنی و بحران در افغانستان خواهد شد.