سیاست هویج و چماق در سفر هیأت امریکایی به افغانستان
در هفته جاری، یک هیأت امریکایی به افغانستان سفر کرد و گفت‌وگوهای جدی‌ای درباره آزادی یک زندانی امریکایی و گسترش روابط اقتصادی بین دو طرف انجام شد. ریاست این هیأت بر عهده آدام بولر، نماینده ویژه ترامپ در امور زندانیان بود و زلمی خلیل‌زاد نیز او را همراهی می‌کرد. اگرچه آدام بولر در افغانستان چهره شناخته‌شده‌ای نیست، اما خلیل‌زاد در طول بیست سال حضور امریکا در افغانستان، چهره‌ای فعال بود که عموماً از او به عنوان فردی خائن به وطن یاد می‌شود. توافقنامه دوحه و خلأ قدرت کنونی در افغانستان، تا حد زیادی نتیجه دیپلماسی خلیل‌زاد است. نام او در افغانستان با جنگ، انتحار، انفجار و معامله گره خورده و مردم افغانستان رکود کنونی را به او نسبت می‌دهند.
هیأت امریکایی وارد کابل شد و با امیرخان متقی و ملا برادر دیدارهای جداگانه‌ای انجام داد. گفته می‌شود هدف از سفر این هیأت، آزادسازی محمودشاه حبیبی بوده که در اسارت طالبان به سر می‌برد. هرچند طالبان پیش‌تر وجود چنین زندانی را انکار کرده بودند، اما ترامپ هفته پیش به کشورهایی که شهروندان امریکایی را در گروگان نگه داشته‌اند، هشدار داده بود. پس از این اظهارات، هیأت مذکور وارد کابل شد.
محمودشاه حبیبی، یک افغان-امریکایی است که پیش از این در یکی از شرکت‌های خصوصی واقع در ویرجینیای امریکا که در زمینه تولید دکل‌های مخابراتی فعالیت می‌کرد، مشغول به کار بود. بر اساس گزارش رویترز، آقای حبیبی در این شرکت کار می‌کرد و سازمان اطلاعاتی امریکا (سیا) با او تماس گرفته بود. از طریق دوربین‌های جاسوسی نصب‌شده روی دکل‌هایی که این شرکت در کابل کار گذاشته بود، محل اقامت ایمن الظواهری کشف و سپس عملیاتی علیه او در پایتخت انجام شد. به همین دلیل، مدت‌هاست که از سرنوشت آقای حبیبی خبری در دست نیست و این شخص برای امریکا از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است؛ تا جایی که دولت امریکا برای کسب اطلاعات درباره او جایزه‌ای پنج میلیون دلاری تعیین کرده است.
به هر حال، به نظر می‌رسد در مذاکرات اولیه، امریکا و مقامات افغانستان به توافقات مقدماتی دست یافته‌اند که منجر به سفر این هیأت در هفته جاری به کابل شده است. سال گذشته نیز مورد مشابهی وجود داشت؛ آدام بولر در ماه حوت سال گذشته به کابل آمد و یکی دیگر از شهروندان امریکایی را که به جرم جاسوسی متهم بود، آزاد کرد. البته در آن زمان برای آزادی بولر موفقیتی حاصل نشد، اما آقای حبیبی برای امریکا از چنان اهمیتی برخوردار است که این میزان تلاش برای آزادی او صورت می‌گیرد.
این دیدار حواشی جالبی داشت. بولر در اظهاراتی گفته بود که امریکا نمی‌خواهد در سرنوشت ملت‌ها دخالت کند. این در حالی است که همین هفته، مصادف با سالگرد حمله ۱۱ سپتامبر بود حمله‌ای که امریکا به بهانه آن به افغانستان یورش برد و این کشور را برای بیست سال درگیر جنگ نگه داشت. ادعای بولر مبنی بر عدم تحمیل اراده امریکا بر دیگر کشورها، کاملاً با روحیه استعماری این کشور در تضاد است. دست‌کم در همین بازه زمانی کوتاه، شاهد مداخله امریکا در افغانستان، عراق، سوریه و ایران بوده‌ایم علاوه بر این، مداخلاتی که از طریق گروه‌های نیابتی آن صورت می‌گیرد، همچنان ادامه دارد.
به هر روی، دیدار این هیأت با ملا برادر که مسئول امور اقتصادی در ریاست‌الوزراست حائز اهمیت بود. به نظر می‌رسد هیأت امریکایی در این دیدار از ملا برادر خواسته باشد که در ازای آزادی حبیبی، شرکت‌های امریکایی وارد افغانستان شده و در این کشور سرمایه‌گذاری کنند. اما واقعیت این است که تاریخ سیاسی امریکا مبتنی بر نیرنگ و فریب است. امریکا همواره در گفتار یک چیز نشان می‌دهد و در عمل چیزی دیگر. دولت سرپرست افغانستان نباید به وعده‌های امریکا دل خوش کند؛ چرا که اولاً خود آنان در طول بیست سال گذشته به اندازه کافی با امریکایی‌ها آشنا شده‌اند، و ثانیاً تحولات اخیر منطقه نیز حاکی از پیمان‌شکنی امریکاست. حمله امریکا به ایران در حالی که از توافق سخن می‌گفت، و همچنین حمله دست‌نشانده آن اسرائیل به قطر، نشان‌دهنده بازی‌های دوپهلو و درنده‌خویی این کشور است.
بنابراین، آنچه آدام بولر می‌گوید با آنچه امریکا در عمل انجام می‌دهد، در تضاد کامل است. امریکا طی بیست سال، اقتصاد افغانستان را به قهقرا کشاند و این کشور را به یکی از فقیرترین کشورهای جهان تبدیل کرد. بلوکه کردن پول‌های افغانستان در بانک‌های تحت کنترل امریکا، نشان دیگری از پیمان‌شکنی و تحت فشار گذاشتن اقتصاد افغانستان است. اگر آنان راست می‌گویند، چرا این دارایی‌های ملی را که به مردم افغانستان تعلق دارد، آزاد نمی‌کنند؟ امریکا از این طریق می‌خواهد فشار اقتصادی سنگینی بر افغانستان وارد کند و خود نظاره‌گر باشد. بنابراین، بهتر است در قبال این کشور و سیاست‌های دوگانه‌اش، گام‌های احتیاطی برداشته شود.
یادداشت اختصاصی / خبرگزاری سریع
