شری؛ د نړۍ په ګوټ ګوټ کې خپریدونکې ویروسي وبا چې روغتیا یې په چټکۍ ګواښي
شری؛ د نړۍ تر ټولو ساري ویروس چې اوس یې خطر او خپرونه زیاتېږي
شری یوه ډیره ساري ویروسي ناروغي ده چې د هوا له لارې، په کوچنیو څاڅکو کې د ټوخېدو، پرنجېدو یا تنفس له لارې خپریږي. په ۲۰۲۵ کال کې په نړۍ کې د شري پېښې په بېساری ډول ډېرې شوې دي، چې روغتیا نړیوال سازمان د تېرو دوو میاشتو په ترڅ کې ۳٬۰۹۸ پېښې ثبت کړې دي. دا ناروغي چې په تېرو کلونو کې هم د لویو وباوو سبب ګرځېدلې، اوس د افغانستان په ګډون په ډېرو سیمو کې په چټکۍ سره خپریږي او روغتیايي چارواکي یې د جدي څارنې غوښتنه کوي.
د شري ویروس له ۱۹۶۳ کال راهیسې چې واکسین یې پیل شو، د نړۍ روغتیا وضعیت په ښه والي شو؛ خو بیا هم د دې ناروغۍ وباګانې هر دوه یا درې کاله وروسته په ځینو سیمو کې راڅرګندېږي، او په نړۍ کې شاوخوا لس میلیونه کسان په دې ناروغۍ اخته کېږي.
په افغانستان کې هم د شري پېښې ۴۲ سلنه زیاتې شوې دي، چې د روغتیا سکتور ته یې جدي ننګونې پېښي کړي. د ناروغۍ د خپرېدو د مخنیوي لپاره د خلکو پوهه او د واکسین پراخ تطبیق خورا مهم دي، ځکه ویروس دومره کوچنی دی چې له عادي مایکروسکوپونو سره یې لیدل ستونزمن دی او ډېر ژر خپریږي.
د دې ویروس پراخه خپرونه او د واکسین کمښت د عامو خلکو روغتیا ته جدي ګواښ دی، خو د نړیوالو هڅو او سیمه ییزو اقداماتو له لارې لا هم فرصت شته چې د دې ویروس د کنټرول او مخنیوي لپاره مؤثر ګامونه پورته کړل شي.
