فارسی یا دری؟ شاعر افغان با هشت بیت شعر، بی‌بی‌سی را به چالش کشاند
محمد کاظم کاظمی، شاعر و نویسنده افغانستانی، هشت بیت شعر منتشر کرده و بی‌بی‌سی و مخاطبان را به چالشی زبانی فراخوانده است: تعیین اینکه کدام بیت به دری و کدام به فارسی تعلق دارد. این اقدام واکنشی است به تصمیم خبرگزاری بی‌بی‌سی برای ایجاد صفحه جداگانه دری در کنار فارسی و بحث‌برانگیز کردن مرزهای زبانی در فضای ادبی و رسانه‌ای.
به گزارش خبرگزاری سریع؛ ایجاد پایگاه خبری دری توسط خبرگزاری بی‌بی‌سی در کنار زبان فارسی، بحث درباره مرزهای زبانی و هویت ادبی فارسی و دری را بار دیگر به صدر توجهات کشانده است. این اقدام، که برخی آن را نشانه‌ای از تمایز ساختگی میان دو شاخه زبانی می‌دانند، واکنش‌های متفاوتی را در میان نویسندگان، شاعران و پژوهشگران برانگیخته است.
محمد کاظم کاظمی، شاعر و نویسنده کشور، به‌تازگی چالشی در شبکه‌های اجتماعی مطرح کرده است که به‌طور مستقیم به این جداسازی رسانه‌ای واکنش نشان می‌دهد. او در پستی نوشت که شبکه بی‌بی‌سی و گروهی از افراد و نهادها، از جمله برخی مخاطبان صفحات بی‌بی‌سی، دری را ویژه افغانستان و فارسی را ویژه ایران می‌دانند و بر اساس این دیدگاه، محتوای ادبی و رسانه‌ای باید از هم تفکیک شود.
برای بررسی و نقد این دیدگاه، کاظمی مجموعه‌ای از هشت بیت شعر را منتشر کرده است؛ چهار بیت از شاعر غزنی، سنایی غزنوی، و چهار بیت از شاعر اصفهانی، جمال‌الدین اصفهانی. او از مخاطبان و منتقدان خواسته است که تشخیص دهند کدام بیت به دری و کدام به فارسی تعلق دارد و برای هر بیت دلیل زبانی ارائه کنند؛ یعنی واژگان یا عبارات مشخصی که نشان دهند یک بیت در دری رایج است و دیگری در فارسی.
بیت‌های ارائه‌شده از این قرارند:
بیت اول
پرده‌دار عشق دان اسم ملامت بر فقیر
پاسبان دُر شناس آن تلخ‌آب اندر بحار
بیت دوم
وجه مخموری تو بر بوریای مسجد است
وز مسلمانی خویش آنگه نگردی شرمسار؟
بیت سوم
یک طپانچه‌ی مرگ و زین مردارخواران یک جهان
یک صدای صور و زین فرعون‌طبعان، صد هزار
بیت چهارم
از نگارستان نقّاش طبیعی برتر آی
تا رهی از ننگ جبر و طمطراق اختیار
بیت پنجم
اندر او بی‌تهمتی سیمرغ مُتْواری شده
وانگهی خیل کلنگان در قطار اندر قطار
بیت ششم
عقل اگر خواهی که ناگه در عقیله‌ت نفکند
گوش گیرش، در دبیرستان الرحمن درآر
بیت هفتم
تا ببینی صورت هر چیز را چونان که هست
تا که بشناسی سر از دستار و گوش از گوشوار
بیت هشتم
گر به دیباهای رنگین آدمی گردد کسی،
پس در اطلس چیست گرگ و در عبایی سوسمار؟
کاظمی تاکید کرده است که تمرکز چالش او صرفاً بر انتساب شاعر نیست، بلکه تحلیل زبانی و واژگانی هر بیت است که تعیین می‌کند شعر به دری تعلق دارد یا فارسی.
این شاعر افغان همچنین وعده داده است که پاسخ چالش را در یادداشت دیگری منتشر خواهد کرد و نکات تحلیلی و جالب بیشتری ارائه خواهد نمود.
