قربانی حیوانات در عید قربان، یا کمک به مردم غزه؟
عید قربان، جشن ایثار و بندگی است. هر سال، میلیون‌ها مسلمان با ذبح حیوانات، نماد اطاعت حضرت ابراهیم (ع) از فرمان خدا را زنده می‌سازند. اما امروز، در جهانی که خون بی‌گناهان بر زمین می‌ریزد، این پرسش به‌درستی در ذهن بسیاری شکل گرفته است: آیا کشتن حیوانات به نیت تقرب به خدا، در حالی‌که انسان‌هایی بی‌پناه از گرسنگی، بیماری و بی‌سرپناهی رنج می‌برند، همچنان اولویت دارد؟
آیا کمک به مردم غزه، قربانی بزرگ‌تر و باارزش‌تری نیست؟
فاجعه انسانی در غزه
در طول یک سال گذشته، میلیون‌ها فلسطینی در غزه آواره شده‌اند. خانه‌ها با خاک یکسان شده، بیمارستان‌ها و مکاتب ویران گردیده‌اند، و کودکان از گرسنگی، تشنگی و ترس جان می‌دهند. آب آشامیدنی نایاب است، دارو به سختی پیدا می‌شود و غذا با نوبت‌های چندروزه به دست می‌رسد. آنان که زنده مانده‌اند، هر لحظه در بیم مرگ‌اند.
در چنین وضعیتی، آیا می‌توان با آرامش حیوانی را قربانی کرد، در حالی‌که هم‌کیشان ما با چشمانی خسته از رنج، نان شب ندارند؟
قربانی حقیقی کیست؟
امسال، قربانی واقعی نه گوسفند و گاو است، بلکه کودکی است که در اردوگاه‌های پناهندگان از سوءتغذیه می‌میرد.
مادری است که جنازه فرزندش را با دستان خالی در دل خاک فرو می‌برد.
مرد سالخورده‌ای است که دیگر توان ایستادن ندارد.
آیا فریاد خاموش این انسان‌ها کمتر از صدای گوسفندی است که قربانی می‌شود؟
نیت، جوهره‌ی عبادت
در اسلام، نیت بر عمل مقدم است. قربانی کردن، اگر با هدف تقرب به خدا باشد، ارزشمند است؛ اما وقتی نیت خالص در کمک به انسان دردمند متجلی شود، پاداش آن بی‌تردید بزرگ‌تر خواهد بود. در قرآن آمده است:
“لَن يَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَـٰكِن يَنَالُهُ ٱلتَّقْوَىٰ مِنكُمْ” (حج: ۳۷)
ترجمه: گوشت‌ها و خون‌های قربانی‌ها به خدا نمی‌رسد، بلکه تقوای شما به او می‌رسد.
یعنی خدا محتاج گوشت و خون نیست؛ بلکه دل نگران، دستان بخشنده و انسان رحیم را می‌پذیرد.
کمک به مردم غزه: بهترین قربانی امسال
امروز کمک به مردم غزه، نه تنها یک عمل انسان‌دوستانه، بلکه تجلی خالصانه‌ای از مفهوم قربانی است.
اگر قربانی نشانه‌ای از ایثار است، کمک به غزه ایثار واقعی است.
اگر قربانی برای نزدیکی به خداست، نجات جان یک انسان، نزد خدا محبوب‌تر از هزاران قربانی است.
پیامبر اسلام (ص) می‌فرماید:
“أَحَبُّ الأَعْمَالِ إِلَى اللهِ تَعَالَى سُرُورٌ تُدْخِلُهُ عَلَى مُسْلِمٍ…”
ترجمه: محبوب‌ترین اعمال نزد خدا، شادی‌ای است که به دل یک مسلمان وارد می‌کنی…
آیا لبخند کودکی گرسنه، که با کمک ما سیر شده، نزد خدا عزیزتر نیست از ریختن خون حیوانی که با آداب قربانی شده است؟
عید قربان، اما به گونه‌ای دیگر
عید قربان را می‌توان امسال به گونه‌ای دیگر گرامی داشت.
به‌جای خرید گوسفند، هزینه‌اش را صرف نجات جان انسان‌ها کنیم.
به‌جای ریختن خون، خون‌هایی را که ناحق ریخته می‌شود با فریاد عدالت‌خواهی مهار نماییم.
به‌جای تکرار سنت، جوهر آن را دریابیم: ایثار، بخشش و تقرب از راه کمک به نیازمندان.
عید قربان را می‌توان بدون قربانی حیوان، اما با قربانی مال گرامی داشت.
باید عید قربان را با کمک به مردم غزه برگزار کنیم؛ و این، قربانی بزرگ‌تر است از ذبح حیوان.
نویسنده: عبدالواحد واحدنظری
