لزوم به توجه اوضاع مهاجران بازگشتی در افغانستان

با وجودی که این روزها افغانستان یکی از گرم‌ترین سال‌ها را تجربه می‌کند که دمای هوا به 45 درجه تخمین زده می‌شود؛ اما عده‌ای از هموطنان مهاجر ما در حال اخراج از کشورهای ثانی هستند، مسئله مهاجرت یکی از پیچیده‌ترین مسائلی است که کشورهای مختلف جهان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، مهاجران نیز بدون کارت اقامت و برآورد پذیرا بودن کشورهای دوم، به هر کشوری که دل شان بخواهند مهاجرت کرده و آن جا را به عنوان کشور محل اقامت بر می‌گزینند.

در این میان کشور ایران و پاکستان بیشترین مهاجر افغان را در خود جا داده است که همواره حضور این مهاجران در کشورهای یاد شده برای قشر مهاجر و کشور میزبان مسئله ساز بوده است، مطابق به کنوانسیون‌های بین المللی مهاجرت که برخی کشورها آن را امضا کرده و پذیرفته اند؛ اما کشور ایران به دلیل معذوریت‌هایش به این کنوانسیون نپیوسته و به همین دلیل پذیرش مهاجر نیز ندارد؛ اما سیل مهاجران افغان به این کشور همواره بیش از سایر کشورها بوده است.

اکنون که ایران تحت سخت‌ترین شرایط تاریخی قرار دارد، مسئله تحریم از یک‌سو و جنگ تحمیلی اسرائیل از سوی دیگر، توان پذیرایی از مهاجران غیر قانونی افغان را در خود نمی‌بینند؛ لذا این کشور اقدام کرده است که عموم مهاجران غیر قانونی را اخراج و در عوض به مهاجران دارای کارت اقامت اسکان بدهند.

در چنین وضعیت ناگزیری، مهاجران افغان در معرض هوای گرم و کمبود امکانات غذایی و صحی مواجه اند، این مهاجران از امکاناتی بهره مند نیستند که بتوانند در افغانستان برای خود محل اقامت و سرپناه دست و پا کرده و چند صباحی عزتمندانه روزگار بگذرانند، به همین دلیل، در معرض سرگردانی و آوارگی در داخل کشور قرار دارند؛ لذا بر می‌تابد که حکومت و مردم دست به دست هم داده و این اوضاع نا بسامان مهاجران را در همکاری با همدیگر مدیریت سالم نموده و جان هموطنان را از تهدیدات گرما و کمبود موارد صحی حفظ نمایند.

دولت به عنوان پدر جامعه مکلف است که تدابیر پذیرش مهاجران را پیشاپیش روی دست گرفته و سر پناه و غذا برای مهاجران تدارک ببیند، ملت هم مسئولیت دینی و وجدانی دارند که در این شرایط بحرانی و سخت کنار مهاجران ایستاده و هر امکاناتی که در اختیار دارند در همکاری و همیاری با آنان گام‌های نجات‌بخش بردارند، افغانستان کشوری است که از سرمایه گذاران فراوان بهره مند است، این سرمایه‌گذاران به دلیل اوضاع بی ثبات سیاسی عمدتا در خارج از کشور سرمایه گذاری دارند، لذا در وضعیت کنونی باید نهادهای مختلف افغان دست به دست هم داده و با ایجاد صندوق‌های اعانه برای رفع مشکلات مهاجران اقدام کنند.

همچنین، در این اوضاع باید تیم‌های خیریه از افراد سرشناس و قابل اعتماد تشکیل شده و با شناسایی سرمایه داران افغان باید نزد مراجعه کرده و خواهان کمک گردند، بحران مهاجرت یک پدیده عمومی و همگانی است که فارغ از مرزهای قومیت و مذهب، دامن هر فردی را می‌گیرد و مبارزه با چالش‌های ناشی از آن با عبور از مرز قوم و مذهب باید فراگیر و همگانی باشد و هر قوم و مذهب افغانستان در آن نقش ایفا کنند، تا خدمت به مهاجران در وضعیت کنونی سرفرازانه و عزتمندانه انجام گردد.

ماه محرم بهترین فرصت دست‌گیری و یاری مهاجران است، در این ماه پر عظمت انگیزه خیرخواهی ملت بیش از هر زمان دیگر تقویت گردیده و بذل‌هایی را با دل و جان در راه امام حسین (ع) نذر می‌کنند، خوب است که علما، رسانه‌ها و تجمعات مختلف در این شب و روزها با اطلاع رسانی از وضعیت مهاجران و گذاشتن صندوق کمک‌های خیریه، خواهان کمک ملت برای این قشر آسیب‌پذیر گردند، سرپناه و ارائه خدمات صحی یکی از نیازهای اساسی عودت کنندگان در داخل کشور است.

تحقق ایجاد سرپناه با دیپلماسی فعال دولت و کمک تاجران ملی برای مهاجران امکان پذیر است، باید در این راستا تیم دیپلماسی دولت با نهادهای بین‌المللی مهاجرت دیدار کرده و اوضاع واقعی عودت کنندگان را مستند به آنان گزارش داده و برای جلوگیری از بحران انسانی در این گرمای داغ تابستان، آنان را به ایجاد سرپناه ترغیب نمایند، نذر و نذورات ماه محرم یکی دیگر از راهکارهای کمک به عودت کنندگان، این نذر در قالب پول نقد، مواد خوراکی و پوشاکی توسط مردم انجام می‌گیرد، تیم‌های خیریه باید در این راستا فعال عمل کرده و در هر مسجد و تکیه خانه برای مهاجران صندوق و مرکز اعانه ایجاد نمایند تا مردم با بذل و بخشش در این دهه مبارک دست هموطنان عودت کندده را گرفته و جان شان را از هرگونه گزند طبیعی حفظ نمایند.

نویسنده: محمدرضا حیدری