مهاجرت افغان‌ها؛ پیامد و تبعات آن به همسایگان
با وجودی که از زمان قدرت‌گیری مجدد حکومت طالبان شاهد مهاجرت موج گسترده مردم افغانستان به سمت کشورهای اروپایی هستیم؛ اما کشورهای ایران و پاکستان با رشد بی‌سابقه‌ای از مهاجرت افغان‌ها مواجه بوده اند. به‌همین‌دلیل همسایگان افغانستان علاوه بر نگرانی از تقویت گروه‌های تروریستی و همچنین افزایش قاچاق مواد مخدر، موج مهاجرت افغان‌ها را هم یکی دیگر از عوامل ناامنی و نگرانی‌های خود می‌دانند. لذا برای مهار وضعیت روز افزون مهاجرت، کشورها باید به این درک برسند که کمک به کابل در احیای اقتصاد ملی موجب ایجاد شرایط زندگی مناسب برای مردم و کاهش جریان مهاجرت به خارج از کشور خواهد شد.
به نظر میرسد که ایران با توجه به چالش‌ها و مشکلات در حوزه اقتصادی و معیشتی و همچنین دست به گریبان بودن با موضوع تحریم‌ها، اساسا از توان و پتانسیل لازم برای اسکان موج گسترده و بی‌سابقه‌ای از مهاجران افغان برخوردار نیست. به‌همین‌دلیل تداوم موج مهاجرت از افغانستان به سمت ایران بار مضاعفی از نظر اقتصادی است که به تهران تحمیل می‌شود.
علاوه بر آن، امکان سوء‌استفاده امنیتی از سوی گروه‌های تروریستی ذیل موج مهاجرت افغان‌ها به سمت ایران وجود دارد. مشابه این چالش‌ها، معضلات و نگرانی‌ها برای پاکستان هم وجود دارد، پاکستانی‌ها از زمان روی کار آمدن دولت طالبان در افغانستان با قدرت‌گیری «تی‌تی‌پی» پاکستان مواجه است که بحران امنیتی مضاعفی را برای اسلام‌آباد و دولت شهباز شریف ایجاد کرده است.
(تی تی پی) با قدرت‌گیری مجدد طالبان افغانستان سعی دارد امارت اسلامی خود را در اسلام‌آباد ایجاد کند؛ از‌این‌رو موج مهاجرت از افغانستان به پاکستان چالش‌های امنیتی برای اسلام‌آباد به دنبال دارد. درعین‌حال پاکستان اساسا کشوری با توان اقتصادی نه‌چندان قوی است؛ پس موج مهاجرت از افغانستان برای اسلام‌آباد بار مضاعف اقتصادی دارد.
ایران به‌عنوان سرزمین میهمان در کنار مرزهای افغانستان به پل ارتباطی برای مهاجرت افغان‌ها به سمت ترکیه و کشورهای اروپایی نیز بدل شده است که تشدید قاچاق مواد مخدر همزمان با افزایش موج مهاجرت را هم نباید نادیده گرفت.
اگرچه پاکستان و ایران به شکل ملموس‌تری با موج مهاجرت افغان‌ها و تبعات بعدی آن دست به گریبان هستند؛ اما کشورهایی مانند تاجیکستان، چین و حتی روسیه در کنار ترکیه و اروپایی‌ها باید نسبت به تهدیدات این موج مهاجرت افغانستان نگران باشند و در قبال بهبود وضعیت اقتصادی، معیشتی و امنیتی در افغانستان به سهم خود نقش‌آفرین باشند، لذا هزینه‌هایی که عموما صرف برنامه‌های مهاجرتی می‌گردد؛ اگر برای ارتقای ظرفیت افغان‌ها و خلق کار در افغانستان سرمایه‌گذاری گردد بدون شک می‌تواند در مهار موج مهاجرت کمک قابل توجهی داشته باشد که مشکلات مهاجرتی افغان‌ها از ریشه حل گردد.
