چالش‌های ناشی از خروج آمریکا در افغانستان
نگاهی به تاریخ حضور نظامی آمریکا در کشورهای منطقه نشان می‌دهد دولتمردان این کشور در هر اقدامی برای ایجاد جنگ و خشونت موفقیت‌های بسیاری داشته‌اند اما برای سازندگی ناتوانند و اکنون افغانستان پس از ۲۰ سال از حضور آمریکا در این کشور با چالش‌های زیادی روبروست و تنها راه نجات اتحاد داخلی است. آگاهان و کارشناسان مسائل سیاسی و نظامی باور دارند که تاریخ مداخلات نظامی و اطلاعاتی آمریکا در کشورهای افغانستان، عراق، لیبی، سوریه و برخی دیگر از کشورهای منطقه بیانگر آن است که آمریکا تنها در ویران کردن دست بالا دارد اما در سازندگی کشور آنها جایی ندارد.
در افغانستان امروز هم زمان که آمریکا زمان بندی خروج بدون قید و شرط را اعلام کرده است، محور بحث‌ها و نشست‌ها نیز با تغییراتی جدی مواجه شده و اکنون بحث برسر این است که در نبود خارجی‌ها چگونه باید دامن جنگ و ناامنی برچیده شود و دوستی و دشمنی آمریکا محک سنجش قرار گرفته است، مقابله با تروریسم هویت سیاست خارجی آمریکا را تشکیل داد و آمریکا مدیون این مفهوم است و همین عنصر توانست پای آمریکا را به منطقه ما باز کند. در همین حال آمریکا در امر مبارزه با تروریسم در منطقه هیچ دستاوردی ندارد و تعریف واضح نیز از تروریسم و انواع آن در دسترس نیست.
در واقع آمریکا با سه هدف مجوز ورود به افغانستان را گرفت که مبارزه با تروریسم در رأس آن قرار داشت و پس از ورود به افغانستان بحث دولت و ملت سازی نیز مطرح گردید. زمانی که آمریکا با شعار مبارزه با تروریسم به افغانستان حمله نظامی کرد، دو گروه تروریستی در این کشور حضور داشتند اما امروزه تعداد این گروه ها به بیش از ۲۰ گروه می رسد که نشان می دهد آمریکا هیچ دستاوردی در این راستا نداشته است. در بخش دولت سازی، انتخابات که مهمترین عنصر آن است دچار اختلافات و نقائصی شد و قانون اساسی کشور نیز در دو مرحله تعطیل گردید که مفهوم دولت را زیر سوال برد. در بخش ملت سازی نیز ما نه تنها پیشرفت نداشتیم بلکه افغانستان در هیچ برهه‌ای از تاریخ تا این حد شدید دچار بحران قومی و هویتی نبوده است.
با این حال دست بوسی خارجی‌ها راه حل نیست و اگر می بود طی ۲۰ سال گذشته افغانستان ساخته می شد و ما امروز مشکلی نداشتیم و وضعیت امروز ما بیانگر آن است که نباید امید به خارجی‌ها داشت. جناح های درگیر جنگ افغانی باید بدانند که جنگ راه حل نیست و طرف ها باید در محور اسلام، دین و افغانستان گردهم آیند و با وحدت این کشور را بسازند، اکنون که آمریکا می رود، مدیریت صلح و جنگ بدست افغانها است و هردو طرف جنگ افغانستان که از همین کشور هستند، با درایت وارد صلح شوند و افغانستان را از این وضعیت نجات دهند و نباید بیش از این سقف خانه را برسرخود خراب کنند.
فرصت بدست آمده بی نهایت مهم است و باید درست مدیریت شود تا افغانستان بدون حضور خارجی‌ها مسیر پیشرفت خود را باز یابد؛ اما آگاهان نظامی در باره توانایی ارتش و نهادهای امنیتی پس از خارجی‌ها باور دارند که تنها در بخش حمایت مالی، تسلیحاتی و سیاسی نیاز به حمایت دارند و اردوی ملی کشور می تواند از افغانستان دفاع کند. اعلام برنامه خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان خبر تازه ای نیست زیرا این برنامه در توافقنامه آمریکا و طالبان تصریح شده بود و افغانستان آمادگی این را داشت، بحث‌ها برای خروج نیروهای خارجی حتی از سال ۲۰۱۴ آغاز شد و اکثریت قاطع نیروهای خارجی در آن زمان افغانستان را ترک کردند و برنامه ریزی برای گرفتن مسئولیت جنگی و امنیتی به نیروهای افغان از همان زمان آغاز شده بود.
اکنون نیروهای نیروهای امنیتی افغان از نگاه کمی و کیفی در وضعیتی خوبی قرار دارند و آنها می توانند به صورت مستقل در برابر تروریست‌ها بجنگند و از مردم و کشور دفاع کنند. ارتش افغانستان از خروج نیروهای خارجی هیچ نگرانی ندارند زیرا اکنون نیز ۹۸ درصد عملیات‌ها را آنها برنامه ریزی و اجرایی می کنند و تنها در بخش کمک‌ها به صورت بسیار محدود نیروهای خارجی از آنها حمایت می کرد که اکنون آنهم قطع شده و حملات هوایی نیز به صورت کامل توسط نیروهای ارتش انجام می شود. نیروهای افغان تنها به حمایت مالی و فنی آمریکا نیازمند هستند زیرا دولت افغانستان اکنون از نظر مالی توانایی پشتیبانی این نیروها را ندارد. این خروج از سال ۲۰۱۴ آغاز شد و امسال تکمیل می شود.
بالاخره نیروهای خارجی باید بروند و هیچ کسی درافغانستان خواهان حضور دایمی آنها نیست و افغانستان را باید مردم، دولت و نهادهای امنیتی و غیرنظامی اداره کنند. ارتش افغانستان با معیارهای ناتو و آمریکا تأسیس شده است و برای پیشبرد جنگ ما به تجهیز و پشتیبانی مالی آنها نیازمندیم و با توجه به پیمان امنیتی کابل- واشنگتن آمریکا مکلف است ارتش افغانستان را حمایت کند. وزیر خارجه آمریکا نیز این موضوع را با رهبران دولت افغانستان مطرح کرده و به آنها اطمینان داده است که حمایت مالی، تجهیزاتی و سیاسی از دولت و ارتش افغانستان ادامه خواهد یافت؛ اما آمریکا تنها به نام القاعده و طالبان به افغانستان حمله نظامی کرد که ۲۰ سال پس از آن ده ها القاعده و طالبان در کشور ابراز وجود کرده و انواع گروه های تروریستی منطقه و جهان در کشور حضور دارند. هنوزهم عقبه‌های جنگ در بیرون از کشور فعال است و تا زمانی که حامیان بیرونی جنگ افغانستان دست از این کار برندارند، پایان جنگ نیز دشوار است.
