بحران آب؛ چالش جدی در هوای سوزناک کابل

دمای هوا در این روزهای کابل، میان 35-40 درجه سانتیگراد در حال نوسان است، این موج گرما در این شهر هفت میلیونی زندگی روزمره را بر شهروندان این خطه چالش آفرین ساخته است، در این شهر پر نفوس طیفهای مختلف اجتماعی زندگی میکنند، نظام سرمایهداری بجا مانده از دوران حضور امریکا، به صورت بیرحمانه میان ثروت و فقر مردم فاصلههای غیر منصفانه انداخته است، تعداد اشخاصی را میبینیم که زندگیشان به قدری مرفه و پر از ثروتهای میلیاردی است که نظیر آن را در سطح جهان کمتر میتوان مشاهده کرد، عدهای نیز در وضعیتی از زندگی قرار دارند که در 24 ساعت به سختی هزینه دو وعده غذای زندگیشان را تأمین نمیتوانند، همینطور امکانات رفاهی در سایر ابعاد و نیازهای زندگی نیز برجسته میگردد، علاوه بر فقر مفرط و وسعت نیازهای روز افزون، کمبود آب به یکی از چالشهای جدی تبدیل شده است که حیطههای زندگی این شهر چند میلیونی را با چالشهای عدیدهای مواجه کرده است، در این گرمای سوزان و بی سابقه، چاههای آب با عمق 200 متر نیز خشکیده است، طبیعی است در چنین حالتی چاههایی که از عمق کمتر برخوردارند خشک گردیده و مردم را از این کوچه به آن کوچه سرگردان کنند؛ در کابل آبرسانی دوگونه صورت گرفته است، تعدادی از خانوادهها در بدل پرداخت 30 هزار افغانی پول نقد با شرکتهای آبرسانی خصوصی قرار داد بستهاند که به مدت ده سال مصارف آبشان را تأمین نمایند، تعدادی دیگر نیز چاههای عمیق حفر کردهاند و چندین خانواده به گونهای مشترک و یا برخی خانهها شخصا از آب آشامیدنی آن مستفید میشدند، اما اکنون شرکتهای آبرسانی نیز با کمبود آب مواجه اند و هر ده روز به نوبت آب را برای مشترکین بصورت نوبتی سرازیر مینمایند که در این حالت، مردم صرفا آب آشامیدنی و ظرفشوییشان را در تانکرهای خانگی ذخیره کرده و از آن استفاده میکنند، بقیه مایحتاج همچون لباسشویی، حمام کردن و شستشوی هفتگی خانه و … را کفایت نمیکند.
اشخاصی دیگری هستند همچون مقامات دولت، تاجران پولدار، قشر مرفه و لاکچری که به هر نحوی در نقاطی از شهر زندگی میکنند که دسترسی به آب برایشان سخت نیست، از این رو، آنان با توجه به اوضاع زندگی شان کمتر به فکر اقشار نیازمند جامعه هستند، افراد حکومتی معمولا در نقاطی زندگی میکنند که با این چالش مواجه نیستند، به همین دلیل تا هنوز تصمیم جدی برای رفع این معضل اساسی روی دست نگرفتهاند، در کابل هیچگونه مدیریت آبهای زیرزمینی وجود ندارد، بسیاری از گلخانهها، موترشوییها، مراکز پرورش ماهی و … هستند که روزانه به اندازه کل جمعیت این شهر هفت میلیونی آب مصرف میکنند؛ اما در این سو شهروندان عادی و کم توان نمیتوانند نیازهای روزمرهشان را مرفوع سازند، حکومت میتواند در این زمینه بر این مراکز نظارت جدی داشته و خارج از شهر منتقلشان نمایند؛ در این شهر مدیریت آبهای باران فصلی نیز روی دست گرفته نشده است، حفاریهای دشت و دامنه برای آبگیری میتواند سفرههای زیرزمینی شهر را پر آب و نیازهای روزمره را تأمین نماید؛ در وضعیتی که اقلیم جهان به سمت خشکسالی در حرکت است و یخچالهای طبیعی در قطب شمال و جنوب نیز در حال آب شدنند؛ بر میتابد که مدیریت آبرسانی و ایجاد ذخایر آبی برای کل کشور به خصوص کلان شهرهایی همچون کابل در نظر گرفته شود، با توجه به رشد و ازدیاد تولیدات صنعتی در ماحول کوههای هندوکش، یخچالهای طبیعی این کوهها نیز در حال آب شدن است و ادامه این وضعیت بر آبهای زیرزمینی کشور اثرات منفی قابل توجه به جا میگذارد؛ بنا بر این ضرورت است که مسئولین حیطۀ توجهشان را بر مدیریت آبها متمرکز سازند تا چالشهای خشکسالی رفع گردد.
در حال حاضر برای رفع معضلات کم آبی در کابل میتوان در ابعاد مختلف فعالیت کرد، در وهله نخست بر میتابد که گلخانهها و مراکز کشت و زرع سبزیجات و میوهجات که با فاصله غیر استندرد در نزدیکی شهر فعالیت دارند و همینطور موترشوییها و… به نقاطی منتقل گردند که ضررهای آبی کمتر متوجه شهر گردد و یا با در نظرداشت برآورد تخمینی میان نفوس و آبهای زیرزمینی تناسب در مصرف برقرار گردد که از طریق نصب کنتور و شیوههای نظارتی دیگر میتوان بر آن فایق آمد، علاوه بر آن، اطراف کابل پر است از رودخانهها و جریانهای آب که حکومت میتواند با سرمایهگذاری بر آن نیازهای آب این کلان شهر را تأمین نماید، ولسوالی پغمان، شکردره، هرکدام بهرهمند از آب کافیاند، حکومت میتواند با سدسازی در این مناطق بر ذخیره آب پیشگام گردیده و از این طریق برای مردم شهر لولهکشی نماید، مدتهاست که انتقال آب پنجشیر به کابل مورد بحث است؛ اما تا کنون این مورد روی دست گرفته نشده است، انتقال آب این رودخانه میتواند نیازهای این شهر بزرگ را برای همیشه مرفوع سازد، اگر مشکل در عدم بودجه و امکانات است، مردم حاضر اند که در بدل تأمین آب سهم اشتراک بپردازند، از هر خانه اگر مبلغ 30هزار افغانی جمع آوری گردد، در واقع همان مقدار پولی که به آبرسانی پرداخت میکنند به دولت نیز پرداخت خواهند کرد، جمع این مقدار پول به ازای هر مشترک میتواند سهولتهای زیادی برای انتقال آب به این شهر بزرگ ایجاد نماید؛ اما ظاهرا حکومت در این راستا هیچ گام عملی برنداشته است، لذا تداوم این بی تفاوتی میتواند بر چالشهای مملکت چند برابر بیافزاید.