تمدن جهانی در لبه پرتگاه
یک محقق برجسته از دانشگاه کمبریج با بررسی ۵ هزار سال تاریخ تمدن بشریت، هشدار داده است که بشر امروز در آستانه‌ی بزرگ‌ترین و خطرناک‌ترین فروپاشی تاریخ قرار دارد.
به گزارش خبرگزاری سریع؛ به نقل از گاردین؛ داکتر لوک کمپ، پژوهشگر مرکز مطالعات دانشگاه کمبریج، در کتاب جدید خود با عنوان «نفرین جالوت» از خطر فروپاشی قریب‌الوقوع تمدن جهانی سخن گفته و تأکید کرده است که مسیر تاریخی ما به‌دلیل تمرکز قدرت، نابرابری و وابستگی شدید به زیرساخت‌های تکنالوژی، به‌طور خطرناکی به سمت فروپاشی حرکت می‌کند و اگر اصلاحات اساسی صورت نگیرد، احتمال «نابودی خودخواسته بشر» بسیار بالاست.
کمپ در گفت‌وگو با گاردین می‌گوید: «ما نمی‌توانیم برای روز قیامت تاریخی مشخص کنیم، اما با نگاه به ۵ هزار سال تمدن بشری، می‌توانیم مسیر امروزمان را ببینیم و احتمال نابودی از درون، بیشتر از هر زمان دیگری است.»
تمدن‌های بزرگ چگونه سقوط کردند؟
کتاب نفرین جالوت حاصل پژوهشی هفت‌ساله روی بیش از ۴۰۰ جامعه تاریخی است که از مصر باستان و رم گرفته تا چین، مایاها و امپراتوری‌های مدرن را شامل می‌شود. به گفته نویسنده، تمدن‌ها در گذشته نه صرفاً به‌دلیل فاجعه‌های طبیعی یا جنگ، بلکه به‌خاطر تمرکز قدرت، فساد نخبگان، و نابرابری اقتصادی فروپاشیده‌اند.
کمپ می‌نویسد: «در بسیاری موارد، سقوط امپراتوری‌ها موجب بهبود زندگی مردم عادی شد. آن‌ها از سلطه و مالیات رها شدند و به زندگی کشاورزی و مستقل بازگشتند. مثلاً پس از سقوط رم، مردم اروپایی بلندقدتر و سالم‌تر شدند.»
خطر «جالوت جهانی»
برخلاف گذشته که فروپاشی‌ها منطقه‌ای بود، تمدن امروز به‌شکل یکپارچه و جهانی است. کمپ با استفاده از اصطلاح «جالوت جهانی» این وضعیت را توصیف می‌کند. تمدنی عظیم، متمرکز، وابسته به تکنالوژی و اقتصاد جهانی، که در صورت فروپاشی، پیامدهای آن فراگیر و جبران‌ناپذیر خواهد بود.
وی سه عامل را در شکل‌گیری تمدن‌های سلطه‌گر (جالوت‌ها) مؤثر می‌داند: تولید انبوه غله، انحصار ابزار خشونت و محصور شدن جغرافیایی که امکان فرار از سلطه را سلب می‌کند.
کمپ در ادامه هشدار می‌دهد که تمدن‌های بزرگ همواره توسط رهبرانی با ویژگی‌های خودشیفتگی، روان‌گسیختگی و ماکیاولی‌گری به سوی افول کشیده شده‌اند.
راه برون‌رفت چیست؟
پیشنهادهای کمپ برای جلوگیری از فروپاشی جهانی عبارتند از:
– ایجاد دموکراسی واقعی از پایین به بالا از طریق شوراهای مردمی و قرعه‌کشی سیاسی
– محدودسازی ثروت با تعیین سقف قانونی برای دارایی افراد
– پرهیز از مشارکت در ساختارهای تخریب‌گر نظیر صنایع سوخت فسیلی، سلاح‌سازی و غول‌های تکنالوژی
