تنش میان هند و پاکستان و پیامدهای مخرب منطقهای

حدود یک هفته است که تنشهای هند و پاکستان باعث دست به ماشه شدن هردو کشور گردیده است، هند با شلیک موشک و بمباردمان طیارهها، اهدافی را در خاک پاکستان نشانه گرفت که تلفات انسانی و مالی بر پاکستان تحمیل کرد؛ پاسخ متقابل پاکستان منجر به ساقط شدن طیارههای هندی گردید که تصاویر منتشر شده یک طیاره را نشان میدهد؛ ولی پاکستان از سقوط سه طیاره هندی سخن میگوید. با این حال، جنگ آخرین گزینهای است که پس از بنبست دیپلماسی و تجاوز مکرر یک کشور، در میگیرد. جنگ نه تنها که راه حل معضلات نیست؛ بلکه آتشبیار معرکه است که باعث نابودی هر دو جانب درگیری میگردد.
در پی جنگ و درگیری هیچ پیروز میدان وجود ندارد و در ختم جنگ، هردو جانب بازنده هستند. تلفات انسانی و مالی که جنگ بر کشورها تحمیل میکند؛ دههها طول میکشد تا بازسازی شوند؛ نیروهای انسانی که در پی جنگها تلف میگردند، باعث داغدار شدن خانوادههایی میگردند که راضی به جنگ نیستند؛ اما سیاسیون باعث تحمیل جنگ گردیده اند.
تنشهای هند و پاکستان اگر از اکنون مدیریت نگردد و کشورهای منطقه در این عرصه برای مصالحه پا پیش نگذارند، ممکن است به آتشبازی منجر گردد که خاموش ساختن آن دشوار گردد و دود آن به چشم منطقه نیز برود. این جنگ به لحاظ امنیتی گروههای تروریستی را فعالتر از قبل میسازد و زمینههای فعالیت آنان را در بسیاری از کشورها فراهم میگردد. علاوه بر آن، هردو کشور مجهز به اتم هستند، در صورت طولانی شدن درگیری ممکن است برای جبران شکست هردو کشور و یا یکی از آنان به تسلیحات هستهای رو بیاورند که پیامد زیانبار آن تا قرنها جبران نخواهد گردید.
با این حال، پژوهشگران حوزه نظامی هشدار میدهند که در صورت وقوع جنگ هستهای میان پاکستان و هند ممکن است تنها طی چند دقیقه تا ۱۰۰ میلیون نفر کشته شوند. نتایج مطالعات پژوهشگران دانشگاه راتگرز در امریکا هشدار میدهد که آغاز جنگ هستهای میان هند و پاکستان میتواند در عرض چند دقیقه جان حدود ۱۰۰ میلیون نفر را بگیرد.
این فاجعه با نابودی گسترده زیرساختها و بروز آتشسوزیهای عظیم همراه خواهد بود که دود حاصل از آن، جو زمین را پر میکند و به پدیدهای موسوم به «زمستان هستهای» منجر میشود؛ پدیدهای که میتواند قحطی جهانی به همراه داشته باشد.
هند حدود ۱۶۰ کلاهک هستهای در اختیار دارد و به فناوری موشکهای بالستیک دوربرد مجهز است؛ پاکستان نیز دارای حدود ۱۶۵ کلاهک هستهای است و بر مبنای سیاستی موسوم به «بازدارندگی از طریق استفاده زودهنگام» عمل میکند؛ به این معنا که در صورت هرگونه حمله گسترده، بلافاصله پاسخ هستهای خواهد داد.
با این حال خطرناکترین نکته آن است که هیچیک از این دو کشور دارای سیستمهای پیشرفته دفاع موشکی یا توانایی «ضربه دوم تضمینی» نیستند و همین امر میتواند هرگونه تبادل هستهای را به فاجعهای سریع و مهارنشدنی تبدیل کند.
در نتیجه در شرایط فعلی که تنش نظامی میان طرفین حالت شدیدی دارد، تنها یک اشتباه محاسباتی یا تشدید کنترلنشده اوضاع کافی است تا این درگیری به بدترین فاجعهای تبدیل شود که بشریت از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون به خود دیده است.
در همین حالت برخی کشورها بجای صلح اندیشی و خاموش کردن آتش، به جانبداری از دو طرف درگیری رو آورده اند، ترکیه و آذربایجان به پشتیبانی پاکستان بیانیه صادر میکنند و رژیم اسرائیل نیز جانبداری هند را میکند؛ اما اینگونه نگاهها جز اینکه آتش بیافروزد راه بجایی نخواهد برد؛ اما عباس عراقچی وزیر خارجه ایران چند روز قبل وارد اسلام آباد گردید و برای کاهش تنشها با پاکستانیها گفتگو کرد، اکنون قرار است که او به هند برود و جانب هندی را نیز به خویشتنداری دعوت کند؛ افغانستان نیز بدون جانبداری از هردو طرف درگیری خواسته است که به این درگیری خاتمه بخشیده و معضل را از مجاری دیپلماسی حل و فصل نمایند؛ به نظر میرسد که ترکیه، آذربایجان و رژیم اسرائیل به علت دوری از جغرافیای درگیری در صدد شعله ور شدن بیشتر آتش در منطقه است و به همین دلیل برای مصالحه و خویشتنداری پا پیش نمیگذارند و با جانبداری از طرفین منازعه در صدد آتش افروزی در منطقه هستند.
لینک کوتاه