جنگ قدرت در واشینگتن؛ ماسک خواستار استیضاح ترامپ شد
گزارش اختصاصی - ایلان ماسک پس از ۱۳۰ روز تلاش برای اصلاح دولت ترامپ، با اتهاماتی انفجاری واشینگتن را ترک کرد: از فساد مالیاتی تا پرونده اپستین! جنگ علنی ثروتمندترین مرد جهان و رئیسجمهور امریکا، بازارها را به آشوب کشاند و سیاست را زیرورو کرد. اینجا پای چه چیزی در میان است؟

ایلان ماسک پس از حدود ۱۳۰ روز فعالیت به عنوان کارمند ویژه فدرال در دولت دونالد ترامپ، روز چهارشنبه، ۷ جوزا رسماً از کنارهگیری خود خبر داد. ماسک که مأموریت داشت وزارت بهرهوری دولتی (DOGE) را مدیریت نماید و با هدف کاهش هزینههای دولت فدرال وارد این نقش شده بود، طی این مدت با چالشهای فراوانی روبرو شد که در نهایت باعث جدایی او از دولت ترامپ شد.
ماسک اعلام کرد که در طول حضور خود توانسته با اخراج حدود ۲۶۰ هزار کارمند غیرنامی، صرفهجویی قابل توجهی در بودجه دولت ایجاد کند. با این حال، این تلاشها به دلیل پیچیدگی ساختارهای دولتی و مقاومت وزرا و سیاستمداران مختلف، به نتیجه مطلوب نرسید. وی که در برخی سفرها به همراه رئیسجمهور امریکا در ایرفورسوان دیده شده بود و تقریباً در همه جا به همراه ترامپ مشاهده میشد، به این نتیجه رسید که وضعیت بروکراسی در امریکا بدتر از آن چیزی است که فکر میکرده و تلاش برای بهبود اوضاع در واشینگتن یک نبرد طاقت فرساست.
این همکاری کوتاه مدت با انتقادات شدید دموکراتها و حتی برخی جمهوریخواهان همراه بود. رسانههای دموکرات حضور ماسک در دولت ترامپ را نمادی از نفوذ روزافزون میلیاردرها در سیاست امریکا دانستند. علاوه بر این، ماسک با مشکلاتی چون محدودیت دسترسی به آمارهای داخلی و مخالفتهای داخلی وزارتخانهها مواجه شد که باعث شد بسیاری از پروژههای او به بنبست برسد.
بتدریج تنشها و اختلاف میان ماسک و رئیسجمهور ترامپ نیز آشکار شد. محور اصلی اختلاف، لایحه مالیاتی بزرگی بود که ترامپ آن را لایحه بزرگ و زیبا (One Big Beautiful Bill)نام نهاده است. لایحهای که به گفته کاخ سفید، میتواند رشد اقتصادی امریکا را به سطحی بیسابقه برساند اما بر اساس ارزیابی دفتر بودجه کانگرس، این لایحه ممکن است تا یک دهه آینده، کسری بودجه ایالات متحده را تا ۲.۵ تریلیون دالر افزایش دهد.
ایلان ماسک که از مخالفان سرسخت این لایحه است با حملهای کمسابقه، لایحه مالیاتی ترامپ را «نکبتآور و پر از فساد» خواند و از رأیدهندگان به این قانون بهشدت انتقاد کرد. او گفت دیگر تحمل این وضعیت را ندارد و امریکا را ترک میکند.
ترامپ که با مطرح شدن انتقادات ماسک به شدت شوک زده شده بود، در سخنرانی خود به تندی از ایلان انتقاد کرده و مخالفت او با طرح کاهش مالیاتی در امریکا را ناشی از منافع شخصی ماسک دانست.
وی در این سخنان گفت: «من همیشه ایلان را دوست داشتم و این موضوع همیشه برایم شگفتانگیز بوده است. ایلان ناراحت است چون ما یارانه موترهای برقی را که هزینه زیادی داشت را حذف کردیم. آنها با این کار مشکل دارند و میخواهند ما میلیاردها دالر یارانه بپردازیم.»
ترامپ با اشاره به خروج ماسک از دولت خود گفت: «اتفاقات خوب زیادی در اتاق بیضی در جریان است. به شما میگویم، او اولین نفر نیست که از دولت من خارج میشود و ما را دوست دارد. بعضی از این افراد در مقطعی چنان دلتنگ اینجا میشوند که برخی آن را میپذیرند و برخی واقعاً موضع خصمانه میگیرند.»
ایلان ماسک نیز در واکنش به این اظهارات ترامپ، ترامپ را «قدرناشناس» خواند و پیروزی وی در انتخابات را ناشی از حمایت خود دانست و در صفحه ایکس نوشت: «بدون من، ترامپ انتخابات را میباخت، دموکراتها کنترل پارلمان را در دست میگرفتند و جمهوریخواهان در سنا با نسبت ۴۹ به ۵۱ در اقلیت بودند.»
موضوع بعدی که به محل اختلاف ماسک و ترامپ تبدیل شد، مساله تعرفهها بود. پیتر ناوارو، مدیرعامل تسلا، مشاور ارشد تجاری رئیسجمهور امریکا را که مسؤول مذاکرات تجاری دولت بود، یک «احمق» خطاب کرده بود. ماسک به صورت علنی اعلام کرده بود یک «نظام قابل پیشبینی تعرفه» را ترجیح میدهد و به «تجارت آزاد و کاهش تعرفه» علاقهمند است. وی همچنین گفته بود «شرایط تعرفه صفر» در تجارت با اروپا را ترجیح میدهد اما بر خلاف نظر او، دونالد ترامپ اعلام کرد در صورت بینتیجه ماندن مذاکرات تعرفه ۵۰ درصدی بر واردات از کشورهای اروپایی اعمال خواهد کرد.
ایلان ماسک حتی در داخل فضای سیاسی واشینگتن نیز جای مناسبی برای خود پیدا نکرد. امروز روزنامه واشینگتن پست در مطلبی فاش کرد که ماجرای کبودی زیر چشم ایلان ماسک که در یک کنفرانس خبری در کاخ سفید مشاهده شد، بخاطر مشاجره با وزیر خزانه داری بوده است. ماسک قبلاً گفته بود این کبودی ناشی از شوخی با پسرش است، اما حالا مشخص شد که علت واقعی آن همان مشاجره در کاخ سفید بوده است.
در همین حال، درگیری علنی بین دونالد ترامپ و ایلان ماسک، ثروتمندترین فرد جهان روز پنجشنبه هفته گذشته به اوج خود رسید. ترامپ تهدید کرد که قراردادهای دولتی با شرکتهای تحت مالکیت این میلیاردر را قطع خواهد کرد.
رویترز گزارش داد که این درگیری که در عرض چند ساعت به شکل چشمگیری تشدید شد، باعث سقوط شدید سهام تسلا، شرکت سازنده موترهای الکتریکی تحت مدیریت ماسک شد. ارزش این شرکت در پایان روز ۱۴.۳ فیصد کاهش یافت و حدود ۱۵۰ میلیارد دالر از ارزش بازار آن کاسته شد.
ترامپ سپس در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» نوشت: «آسانترین راه برای صرفهجویی میلیاردها دالر از بودجه، قطع یارانهها و قراردادهای دولتی ایلان است.»
ترامپ به خبرنگاران گفت: «من از ایلان بسیار ناامید شدم. ایلان و من رابطه خوبی داشتیم. نمیدانم آیا این رابطه ادامه خواهد یافت یا نه.»
پس از سخنان ترامپ، ماسک در ایکس از ۲۲۰ میلیون دنبالکنندهاش پرسید: «آیا وقت آن رسیده که حزبی جدید در امریکا ایجاد کنیم که واقعاً نماینده ۸۰ فیصد میانهرو باشد؟»
ایلان ماسک در ادامه با انتشار پیامهایی، دونالد ترامپ را به دست داشتن در پرونده آزار جنسی کودکان متهم کرد. ماسک در این باره در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «نام ترامپ در پرونده محرمانه جفری اپستین وجود دارد. به همین دلیل این پرونده تاکنون منتشر نشده است. دونالد ترامپ روز خوبی داشته باشی»
جفری اپستین فردی بود که اقدام به قاچاق کودکان برای آزار جنسی از سوی سیاستمداران و افراد ثروتمند میکرد. این پرونده یکی از جنجالیترین پروندهها در تاریخ امریکا به شمار میرود که نام افراد زیادی در آن دیده میشود. با این حال، بسیاری از ابعاد این پرونده همچنان محرمانه باقی مانده است.
ایلان ماسک در پیامی دیگر در شبکه اجتماعی ایکس خواستار استیضاح و برکناری دونالد ترامپ از سمت ریاست جمهوری امریکا و جانشینی جی دی ونس، معاون وی به جای او شد.
در نهایت تلاشهایی برای میانجیگری میان ماسک و ترامپ صورت گرفت، اما ترامپ از دیدار و گفتگو با ماسک خودداری کرد و رفتار او را «جنونآمیز» و ناشی از مصرف مواد مخدر توصیف کرد. این اختلافات علاوه بر تأثیرگذاری بر فضای سیاسی و اقتصادی، نشاندهنده بنبست جدی میان دو چهره تأثیرگذار است که زمانی رابطه نزدیکی با یکدیگر داشتند اما اکنون در مقابل هم قرار گرفتهاند. این جدایی، پایان یک دوره کوتاه اما پرتنش از حضور یک میلیاردر تکنالوژی در قلب دولت امریکا است که تأثیرات آن در ماههای آینده همچنان مورد توجه خواهد بود.