دستگیری فرمانده داعش در مرز افغانستان و پاکستان؛ مانور تبلیغاتی یا اقدام واقعی؟
در تازهترین تحولات امنیتی منطقه، مهمت گورن، از فرماندهان گروه تروریستی داعش، در یک عملیات برونمرزی توسط استخبارات ترکیه در نقاط مرزی افغانستان و پاکستان بازداشت و به ترکیه منتقل شد. این خبر ابتدا توسط رسانههای ترکیه و سپس خبرگزاریهای منطقهای منتشر شد و بازتاب قابل توجهی در محافل سیاسی و امنیتی داشته است.
سیدباقر شاه احمدی، آگاه امور سیاسی، در مصاحبه اختصاصی با خبرگزاری سریع تأکید کرد که این عملیات بیش از آنکه اقدامی واقعی علیه داعش باشد، ماهیتی تبلیغاتی و مانوری دارد. به گفته او، جریانهای افراطی مانند داعش خراسان در تحلیلهای کلان منطقهای و فرامنطقهای، یکی از ابزارهای راهبردی کشورهایی است که در منطقه درگیر منازعات هستند.
وی در ادامه درباره توان استخبارات ترکیه گفت: «با توجه به استخبارات گستردهتر ترکیه درباره مسیرهای ترانزیتی و زیرساختهای داعش در سوریه و عراق و آموزش بسیاری از نیروهای داعش در خاک خود ترکیه، این عملیات نمیتواند دستاورد واقعی برای مقابله با داعش تلقی شود و بیشتر ماهیت تبلیغاتی دارد.» وی تأکید کرد که ترکیه احتمالاً با هدف جلب توجه افکار عمومی داخلی و کشورهای منطقهای مانند روسیه، چین و ایران، این عملیات را به نمایش گذاشته است.
احمدی همچنین به پیامدهای منطقهای این دستگیری اشاره کرد و گفت: «کشورهای منطقه در مجموع تحت تهدید افراطیت قرار دارند، اما منافع برخی کشورها مانع همکاری مؤثر میشود.» وی افزود که ترکیه به دلیل عضویت در ناتو و همسویی با غرب، نمیتواند رویکرد مستقل و مؤثری در امنیت منطقه اتخاذ کند.
این آگاه مسائل سیاسی همچنین درباره نقش پاکستان بیان کرد: این کشور با وجود متهم شدن به حمایت و ارتباطات پنهان با داعش، تلاش کرده است یک منطقه حائل ۴۰ کیلومتری در خاک افغانستان ایجاد کند که شبیه به طرح غزه باشد و در آن نیروهایی همسو با غرب که از حامیان اصلی داعش هستند، مستقر شوند. به باور احمدی، این اقدام نشان میدهد که حتی کشورهایی که ظاهراً علیه تروریسم موضع میگیرند، گاه از داعش به عنوان ابزار سیاستهای منطقهای استفاده میکنند.
او می افزاید: « داعش تنها نیرویی است که پاکستان برای فشار علیه تـ.البان در افغانستان به آن تکیه دارد. بنابراین نمیتوان از پاکستان انتظار اقدام مؤثر علیه داعش داشت.»
احمدی تأکید دارد که عملیات دستگیری گورن، هرچند برجسته شده، اما بیشتر جنبه تبلیغاتی و سیاسی دارد و نمیتواند به معنای مقابله واقعی با داعش در منطقه تلقی شود. این موضوع نشان میدهد که حضور ترکیه و پاکستان در چنین نمایشهایی، با توجه به روابط آنها با کشورهای فرامنطقهای و گروههای تروریستی، پیچیدگیهای ژئوپلیتیکی و امنیتی منطقه را آشکار میسازد و همکاری مؤثر منطقهای را تحت تأثیر قرار میدهد.
