راهکارهای مبارزه با فساد، تشدید فعالیت رسانه‌یی و ایجاد دولت‌داری الکترونیکی
فساد یکی از چالش‌های عمده‌ای است که افغانستان، در دهه‌های اخیر با آن دست و پنجه نرم می‌کند. این پدیده نه تنها باعث تضعیف نهادهای دولتی و اقتصادی می‌شود، بلکه به عنوان عاملی اصلی برای فروپاشی حکومت‌ها شناخته شده است. در افغانستان، فساد به ویژه در دوره ۲۰ ساله حضور نیروهای غربی به شکل نهادینه‌ای در ارکان نظام جمهوری درآمد و به یکی از موانع اصلی توسعه کشور تبدیل شد.
مبارزه با فساد می‌تواند ثمرات ونتایج متعددی داشته باشد از جمله؛ تقویت اعتماد عمومی، با کاهش فساد، اعتماد مردم به نهادهای دولتی افزایش می‌یابد و این امر می‌تواند به مشارکت بیشتر مردم در فرآیندهای سیاسی و اجتماعی منجر شود.
فساد به‌طور مستقیم بر توسعه اقتصادی تأثیر منفی می‌گذارد، با مبارزه با فساد، سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی افزایش یافته و با کاهش آن منابع مالی به درستی تخصیص یافته و کیفیت خدمات عمومی بهبود می‌یابد، مبارزه مؤثر با فساد می‌تواند به تثبیت حکومت و تقویت نهادهای دولتی کمک کند، برای مبارزه مؤثر با فساد، باید مجازات آن برای متخلفان افزایش یابد، این امر می‌تواند شامل مجازات‌های سنگین‌تر، نظارت‌های دقیق‌تر و ایجاد سیستم‌های کنترلی مؤثر باشد که مانع از بروز فساد شوند.
فساد مانع اصلی توسعه در جامعه است اگر فساد در ساختارهای دولتی و اقتصادی ریشه‌دار شود، امکان تحقق اهداف توسعه‌ای مانند کاهش فقر، بهبود زیرساخت‌ها و ارتقاء سطح زندگی مردم به شدت کاهش می‌یابد، ایجاد سیستم‌های شفاف مالی، گزارش‌دهی منظم و دسترسی عمومی به اطلاعات مالی می‌تواند به کاهش فساد کمک کند.
علاوه بر آن رسانه‌ها به عنوان ناظران مستقل، نقش مهمی در مبارزه با فساد دارند. آنها می‌توانند با پوشش خبری مناسب و افشای موارد فساد، فشار عمومی را بر روی مقامات دولتی افزایش دهند و مردم را نسبت به حقوق خود آگاه سازند؛ همچنین آگاهی‌بخشی عمومی درباره عواقب فساد و حقوق شهروندی یکی از راهکارهای کلیدی در مبارزه با فساد است، این امر می‌تواند از طریق برگزاری کارگاه‌ها، سمینارها و استفاده از رسانه‌های اجتماعی انجام شود.
ترویج فرهنگ ضدفساد نیز ضروری است آموزش نسل جوان درباره ارزش‌های اخلاقی، شفافیت و مسئولیت‌پذیری می‌تواند به کاهش فساد در آینده کمک کند. همچنین، ایجاد شبکه‌های اجتماعی برای تبادل نظر و تجربیات در زمینه مبارزه با فساد می‌تواند مؤثر باشد،مبارزه با فساد یک فرایند پیچیده و چندبعدی است که نیازمند همکاری همه‌جانبه دولت جامعه مدنی، رسانه‌ها و شهروندان است.
یکی از عوامل اصلی سقوط نظام جمهوری وجود فساد اداری گسترده در ارکان و تشکیلات آن بود که بازیگران خارجی همچون آمریکا از عوامل اصلی گسترش فساد اداری در آن زمان بود؛ آنچه که تعمیم دهنده فساد در آن زمان بود؛ روند کمک‌های خارجی به افغانستان و فعالیت ان‌جی‌اوها در کشور بستر ساز فساد اداری محسوب می‌گردید.
بنا بر این برای جلوگیری از فساد، گسترش فعالیت رسانه‌ی می‌تواند کارساز و مفید باشد، محدودیت برای رسانه‌ها مانع شفافیت و اطلاع رسانی شده و به رشد و گسترش فساد اداری کمک می‌کند؛ زیرا رسانه‌ها دیده‌بان مردمی هستند و روند مقابله با فساد اداری جز با مردمی شدن آن ممکن نیست و در همین راستا رسانه‌ها و مردم باید ناظر کار ادارات و ماموران دولتی باشند.
هم اکنون کمک‌های خارجی که به حکومت سرپرست صورت می‌گیرد غیرشفاف است و به گسترش فساد اداری کمک می‌کند.
بنا بر این جهت کاهش فساد اداری باید از هرگونه تدبیر مبارزه با آن باید بهره برد یکی از بهترین روش‌های مبارزه با فساد اداری ایجاد دولت الکترونیک و ارائه خدمات دولتی به صورت غیرحضوری و از طریق شبکه‌های کامپیوتری است؛ زیرا این امر باعث کاهش بوروکراسی شده و دخیل شدن افراد متعدد در آن را جلوگیری می‌کند که خود نقش عمده در کاهش فساد بجا می‌گذارد.
