سه دهه پس از نسل‌کشی سربرنیتسا؛ نبرد برای یادآوری حقیقت
در حالی که سه دهه از بزرگ‌ترین نسل‌کشی اروپا پس از جنگ جهانی دوم می‌گذرد و هزاران قربانی هنوز در حال شناسایی و دفن هستند، رهبران صرب بوسنی نه‌تنها این جنایت را انکار می‌کنند، بلکه قاتلان را می‌ستایند. با این‌حال بازماندگان و حافظان یادبود سربرنیتسا می‌گویند: «صدای مردگان ما هنوز خاموش نشده است.»
به گزارش خبرگزاری سریع؛ به نقل از گاردین؛ در حالی که تلاش برای پاک‌کردن حافظه تاریخی از فاجعه سربرنیتسا ادامه دارد، زمین‌های اطراف این شهر همچنان بقایای اجساد قربانیان را پس از ۳۰ سال پس می‌دهند. تنها در ماه گذشته، مراسم دفن دسته‌جمعی شش قربانی شناسایی‌شده در شهر براتوناتس برگزار شد؛ از جمله کودکی یک‌ساله که همراه مادرش توسط نیروهای صرب بوسنیایی به قتل رسید.
بیش از ۸۰۰۰ مرد و پسر مسلمان بوسنیایی در روزهای پس از ۱۱ جولای ۱۹۹۵ توسط نیروهای جنرال راتکو ملادیچ کشته شدند. درست زمانی که سربرنیتسا، که تحت حفاظت سازمان ملل بود، به اشغال صرب‌ها درآمد. سرعت و گستردگی این کشتار جهانیان را شوکه کرد و زمینه‌ساز پایان جنگ بوسنی شد.
اکنون، سربرنیتسا و براتوناتس در قلمرو جمهوری صربسکا قرار دارند. واحد سیاسی صرب‌نشین در بوسنی که توسط توافق دیتون تأسیس شد. در این منطقه، نه‌تنها حقیقت نسل‌کشی انکار می‌شود، بلکه جنایتکاران جنگی ستوده می‌شوند. میلوراد دودیک، رهبر صرب‌های بوسنی، حتی مدعی شده بسیاری از قربانیان زنده‌اند و این نسل‌کشی یک داستان ساختگی بوده است.
در این فضای انکار و نفرت، مرکز یادبود سربرنیتسا در همان محل کارخانه‌ای که زمانی مقر نیروهای حافظ صلح هالندی بود، به تلاش بی‌وقفه برای حفظ خاطره قربانیان ادامه می‌دهد. نمایشگاه جدید این مرکز، با مساحتی بالغ بر ۴۳۰۰ متر مربع، آثار شخصی قربانیان را که همراه استخوان‌هایشان یافت شده، به نمایش گذاشته است.
امیر سولیاغیچ، مدیر مرکز یادبود می‌گوید: «این اشیاء گاهی تنها سند موجود از وجود یک انسان‌اند. آن‌ها روایتی از زندگی، مرگ و رنج را بازگو می‌کنند.»
با وجود تهدیدهای سیاسی، از جمله تلاش‌ها برای تعطیلی مرکز و حتی تغییر نام آن در گوگل‌مپ به «پارک راتکو ملادیچ»، بازماندگان و فعالان حافظه تاریخی می‌کوشند تا صدای قربانیان را خاموش نگذارند.
