فرصت جبران گذشته تاریخی؛ اگر امارت افغان است، نباید اشتباه داوود خان را تکرار کند
یکی از زخم‌های عمیق و ماندگار تاریخ افغانستان، از همان روزی باقی‌ست که استعمار، مرز ساختگی و تحمیلی «خط دیورند» را بر پیکر این سرزمین ترسیم کرد. این خط نه تنها جدایی جغرافیایی، بلکه انشقاق قلب ملت افغان بود. از دوره محمد داوود خان تا امروز، این مسأله همچنان زنده است اما هنوز حل‌ناشده باقی مانده — و علت اصلی این بلاتکلیفی، سیاست‌های مصلحت‌آمیز، محافظه‌کارانه و بی‌جسارت نظام‌های وقت بوده است.
استراتژی محتاطانه شهید سردار محمد داوود خان — یک اشتباه تاریخی
با آنکه محمد داوود خان یک رهبر ملی‌گرا و شجاع بود، اما قضیه پشتونستان را با سیاست‌های اتحاد شوروی گره زد و علیه پاکستان هیچ اقدام عملی فراتر از شعارهای سیاسی نکرد. در زمانی که باید فشار وارد می‌کرد، او تحت تأثیر سیاست‌های جهانی، راه احتیاط و نرم‌رویی را پیش گرفت. همین عقب‌نشینی تاریخی، ادعای تاریخی افغانستان را تضعیف کرد و فرصت‌های طلایی را از بین برد.
برای امارت اسلامی امروز یک فرصت تاریخی دیگر فرا رسیده است
اکنون یک‌بار دیگر تاریخ در حال تکرار است. وضعیت داخلی و بین‌المللی پاکستان بحرانی‌ست، تنش میان هند و پاکستان در حال افزایش است و افغانستان در برابر یک فرصت استثنایی ایستاده است. اما این‌بار، قدرت در اختیار کسانی‌ست که خود را «امارت اسلامی» می‌نامند. سوال اصلی این‌جاست:
آیا امارت اسلامی نمی‌خواهد اشتباه تاریخی داوود خان را تکرار نکند؟
آیا می‌خواهد به ملت ثابت کند که دست‌نشانده پاکستان نیست؟
آیا واقعاً می‌خواهد ملت را با خود آشتی دهد و به عنوان حاکمیت ملی ظاهر شود؟
پاکستان — دشمن همیشگی، نه برادر اسلامی
پاکستان از نظر تاریخی، سیاسی، فرهنگی و استخباراتی، دشمن دیرینه ملت افغانستان است. کشوری‌ست که نسل‌اندرنسل مهاجرین افغان را تحقیر و توهین کرده، و کارخانه‌ای برای پرورش تروریزم علیه افغانستان بوده است. از دید ملت، پاکستان نماد تجاوز، تحقیر و جنایت است — از همین‌رو زنان و مردان این سرزمین، از شنیدن نام پاکستان هم حساس و متنفرند. این دقیقاً همان نقطه‌ای‌ست که امارت اسلامی می‌تواند و باید از آن استفاده کند.
مرزهای تاریخی افغانستان بزرگ — وارثان یک امپراتوری یا نمایندگان بی‌اختیار؟
اگر نظام امارت خود را وارث احمدشاه بابا، شاه شجاع، دوست محمد خان و سردار داوود خان می‌داند، پس باید برای بازسازی مرزهای تاریخی افغانستان از اَتَک تا آمو اقدام کند. اگر ادعای غیرت اسلامی و هویت ملی دارد، این بهترین فرصت است:
تا خط دیورند را مردود اعلام کند؛
تا خاک اشغالی را دوباره به نقشه افغانستان بازگرداند؛
و به آنان‌که ناموس افغان را زیر پا کرده‌اند، پاسخ تاریخی و عملی بدهد.
نتیجه‌گیری: زمان اثبات است، نه شعار
نظام حاکم افغانستان در برابر آزمونی تاریخی قرار دارد. این لحظه مشابه همان لحظه داوود خان است، اما این‌بار باید هوشیار بود. اگر امارت اسلامی واقعاً می‌خواهد با ملت یکی شود، راهش روشن است: دیگر وقت مصلحت نیست، وقت عمل، عزت و حاکمیت است.
امارت تصمیم بگیرد: در صف ملت می‌ایستد، یا در سایه پاکستان پنهان می‌ماند؟
نویسنده: ببرک سائل
