نقشه جدید پاکستان؛ اخراج پناهجویان افغان به مثابه سلاح سیاسی

نویسنده:

محمد امین فرهمند

در تداوم اخراج سیل آسای پناهجویان افغان از پاکستان اینبار در مدت کمتر از یک ماه در مجموع بیش از ۲۵ هزار مهاجر از پاکستان به افغانستان بازگردانده شده‌اند. عملیات دستگیری و اخراج مهاجرین در ایالت‌های مختلف پاکستان از جمله شهرهای مهم اسلام آباد، راولپندی و کراچی از سر گرفته شده است. روند اخراج پناهجویان در حالی شدت یافته است که اخیرا تنش‌های جدی در روابط کابل_اسلام آباد شدت یافته و مرزهای این کشور به روی تجارت و ترانزیت افغانستان نیز مسدود گردیده است.

سازمان عفو بین الملل و سازمان بین‌المللی مهاجرت و دیدبان حقوق بشر از دولت پاکستان خواسته اند که اخراج پناهجویان را متوقف سازند و خواهان رعایت حقوق مهاجرین در چارچوب قوانین بین المللی مهاجرت شده اند؛ اما تا کنون از جانب پاکستان هیچگونه واکنش مثبت در این زمینه ارائه نشده است. مهاجران افغان در حالی از پاکستان اخراج می‌گردد که اوضاع اقتصادی در افغانستان رو به وخامت است و نرخ بیکاری در کشور بیش از هر زمان دیگر رشد چشمگیر یافته است.

تشدید اخراج پناهجویان از پاکستان به دلایل و انگیزه‌های سیاسی صورت می‌گیرد، پس از اینکه طالبان به خواسته های پاکستان تمکین نکرد و علیه مداخلات این کشور ایستادگی کرد، اکنون در صدد بر آمده است که با اخراج دسته جمعی مهاجران از پاکستان فشار حد اکثری را بر حکومت طالبان وارد سازد، زیرا عودت مهاجرین به کشور در شرایطی که امکانات زندگی عزتمندانه در کشور نیست و سر پناه نیز برای شان موجود نمی‌باشد از سخت‌ترین حالت‌هایی است که می‌تواند بر اوضاع حکومت بار بیشتری را تحمیل کند.

رویه‌های پولیس پاکستان با مهاجرین افغان غیر انسانی است، خانه‌های مهاجرین در پاکستان امن نیست و آنان به سختی برای تهیه خورد و خوراک می‌توانند به بیرون از خانه مراجعه کنند، پولیس پاکستان به صورت غیر قانونی از درب و دیوار خانه‌ها بلند شده و شب و روز به جمع آوری و اخراج مهاجرین می‌پردازند، موترهای حامل مهاجرین همانند باربری‌های رمه و مواشات، مهاجرین افغان را پشت سر هم چیده و حتی در دکه‌های موتر آنان را جا بجا می‌کنند و با توهین، تحقیر و ضرب و شتم آنان را بدرقه می‌کنند.

در این وضعیت ناگوار سازمان های بین المللی امداد رسان باید هرچه عاجل به کمک مهاجرین افغان بشتابند، اخراج بی رویه منجر به نقض حقوق مهاجرین گردیده و هیچ سازمانی تا کنون کار بنیادی در رفع معضلات آنان انجام نداده اند. در حال حاضر پاکستان به دلیل چالش‌های سیاسی با طالبان اخراج دسته‌جمعی پناهجویان را روی دست گرفته است؛ اما این رفتار عقده‌مندانه پاکستان در دراز می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری بر روابط دوجانبه ایجاد کند، میانگین هر خانواده مهاجر اگر حد اقل پنج نفر در نظر گرفته شود تعداد مهاجرین اخراج شده به میلیون‌ها نفر خواهد رسید، لذا اگر اینهمه مهاجرین و فرزندان شان عقده های رفتار نا شایست پاکستانی‌ها را در دل نگهدارند در آینده تبدیل به بمب اتم علیه این کشور خواهند گردید که هرکدام به نوبه‌ی خود می‌توانند آسیب‌های قابل توجهی بر حکومت این کشور وارد سازند.

تاریخ روابط پاکستان با افغانستان همواره چالش محور بوده است، پیش از این و در دهه هفتاد سیاست پاکستان بر تجهیز و تمویل گروههای هشت‌گانه بود که از این طریق توانستند افغانستان را ویران و میلیون ها کشته و معلول بر مردم این سرزمین تحمیل کنند، عمق استراتژیک پاکستان معنی ایجاد نا امنی و بی ثباتی در افغانستان است، افغانستان با ثبات، مرفه و توسعه یافته ظاهرا به ضرر سیاستمداران پاکستانی قلمداد می‌گردد، از این رو، آنان با استفاده از هرگونه حربه و ابزاری که توانسته باشند برای تضعیف افغانستان موثر واقع گردد دریغ نخواهند کرد، اینبار که سیاست مسلح‌سازی شان ناکام مانده است می‌خواهند که از مجرای مهاجرین و مسدود ساختن مسیرهای ترانزیتی فشار حد اکثری را بر حاکمیت کنونی افغانستان وارد سازند.