هند و پاکستان؛ از رقابت استخباراتی تا جنگ مستقیم

در پی حملات اخیر در اسلامآباد و دهلینو، ویس ناصری، کارشناس مسائل سیاسی در مصاحبه با خبرگزاری سریع گفت که این رخدادها نشان میدهد که رقابت استخباراتی و سیاسی میان دو کشور به مرحلهٔ تازهای رسیده و ابزار تروریسم اکنون به بخشی از سیاست رسمی و ابزار فشار متقابل دولتهای هند و پاکستان بدل شده است.
به گفتهٔ آقای ناصری، این وضعیت جنگ نرم میان دو کشور را به جنگ سخت و رویارویی مستقیم تبدیل کرده است.
این تحلیلگر سیاسی با اشاره به تاریخ درگیریهای میان هند و پاکستان میگوید در گذشته جنگهای نیابتی آنها عمدتاً در افغانستان، کشمیر، سریلانکا و دیگر نقاط جریان داشت. اما به باور او، اکنون این منازعات از سطح غیرمستقیم فراتر رفته و به مرحلهٔ حملات منظم و پاسخهای متقابل در خاک یکدیگر رسیده است.
او میگوید: «در سال گذشته، هند و پاکستان چندین بار بهطور مستقیم با هم درگیر شدند. حملات تروریستی در دهلی و اسلامآباد، بخشی از همین چرخهٔ مقابلهبهمثل میان دولتهای دو کشور است.»
آقای ناصری معتقد است که هر دو کشور از ترور، انفجار، انتحار و خشونت بهعنوان ابزار سیاسی استفاده میکنند تا ثبات داخلی یکدیگر را تضعیف کنند.
او میگوید: «هند و پاکستان قربانی تروریسم نیستند؛ بلکه خود از تروریسم بهعنوان ابزار فشار و رقابت سیاسی استفاده میکنند.»
به گفتهٔ او، این روند باعث شده که امنیت در جنوب آسیا شکنندهتر از گذشته شود و فضای رقابت استخباراتی بهویژه در پایتختهای دو کشور شدت بگیرد.
ویس ناصری در بخش دیگری از گفتوگو، به نقش قدرتهای بزرگ در تشدید تنشها اشاره میکند. او میگوید روابط نزدیک و استراتژیک پاکستان با چین و سرمایهگذاریهای گسترده پکن در پروژهٔ دالان اقتصادی چین و پاکستان موجب نگرانی هند و ایالات متحده شده است.
او باور دارد که hمریکا از نفوذ فزایندهٔ چین در پاکستان نگران است و تلاش دارد با حمایت از هند و ایجاد فشار سیاسی و امنیتی، توازن منطقهای را به سود خود حفظ کند.بیثباتی در پاکستان و ناامنی در اطراف دالان اقتصادی چین میتواند برنامههای درازمدت پکن در منطقه را مختل کند و این همان چیزی است که برخی بازیگران غربی دنبال میکنند.
به باور ناصری، افغانستان به یکی از میدانهای اصلی رقابت هند و پاکستان تبدیل شده است. او میگوید هند در برخی موارد با تشویق گروهها و جریانهایی که مخالف پاکستان هستند، میکوشد فشار را از داخل افغانستان بر اسلامآباد افزایش دهد. منازعهٔ استخباراتی میان هند و پاکستان در افغانستان جریان دارد. متأسفانه این کشور به میدان جنگ نیابتی تبدیل شده و مردم افغانستان بهای این رقابت را میپردازند.
ناصری هشدار میدهد که ادامهٔ چنین وضعیتی، ثبات سیاسی و امنیتی افغانستان را تضعیف کرده و مانع شکلگیری یک نظام ملی و مشروع در این کشور میشود.
این کارشناس سیاسی میگوید ادامهٔ منازعه و بیثباتی در منطقه، پیامدهای گسترده اقتصادی نیز دارد. به گفتهٔ او، نه تنها پاکستان بلکه خود هند نیز در نتیجهٔ درگیریهای ممتد، با بحران اقتصادی، سیاسی و امنیتی مواجه شده و در رقابت تنگاتنگ با چین قرار گرفته است.
او میگوید کشورهای اطراف هند، از جمله نیپال، سریلانکا و بنگلادش، نیز از مداخلات دهلی در امور داخلیشان آسیب دیدهاند و بیثباتی در آن کشورها به نوعی بازتاب سیاستهای مداخلهگرانهٔ منطقهای هند است.
ویس ناصری تأکید میکند که تنها راه برونرفت از این وضعیت، بازگشت به گفتوگو، دیپلماسی و احترام به حاکمیت ملی کشورهاست.
او میگوید: هند و پاکستان، که هر دو قدرت هستهای هستند، باید از سیاست جنگ و ترور فاصله بگیرند و اجازه دهند مردم افغانستان بدون دخالت خارجی سرنوشت سیاسی خود را تعیین کنند.
او اضافه میکند که ثبات افغانستان و مشروعیت بینالمللی دولت آن میتواند به بازگشت میلیونها مهاجر و شکلگیری یک نظام ملی کمک کند؛ نظامی که بتواند با جهان تعامل سازنده داشته باشد و مانع از گسترش تروریسم در منطقه شود.
در پایان این گفتوگو، ویس ناصری تأکید میکند که هند و پاکستان تا زمانی که دیدگاه سیاسی خود را نسبت به هم تغییر ندهند و استفاده از تروریسم را کنار نگذارند، صلح و ثبات واقعی در منطقه دستیافتنی نخواهد بود.
او هشدار میدهد که ادامهٔ این مسیر، نهتنها دو کشور بلکه کل جنوب آسیا را در چرخهای از رقابت، بیثباتی و افراطگرایی گرفتار خواهد کرد.

