چرا حکام عرب از داعیه فلسطین و لبنان حمایت نمی کنند؟

نویسنده: حدیثه احمدی

مسأله فلسطین به عنوان یک از اصلی ترین بحران های سیاسی و انسانی در تاریخ معاصر، همواره مورد توجه کشورها بوده است. با این حال، در سالهای اخیر، برخی از حکام عرب به جای حمایت از فلسطین، به سمت عادی سازی روابط با رژیم اسرائیل و کاهش حمایت  از فلسطین حرکت کرده اند. این تغییرات نه تنها بر وضعیت فلسطینی ها تاثیر گذاشته بلکه بر روابط بین المللی و امنیت منطقه نیز تاثیرات عمیقی داشته است. با وجود تاریخچه ای طولانی از همبستگی عربی با قضیه فلسطین، شاهد کاهش چشمگیر حمایت ها از داعیه فلسطین‌خواهی هستیم. مواضع حکام عرب نسبت به جنگ در غزه از موضوعات متناقض و پارادوکسیکال است. از طرفی نقش کشورهای عربی در این جنگ سازنده نبوده و از ظرفیت‌هایی که دارند و یا می‌توانند خلق کنند استفاده کافی نشده است. و از طرفی دیگر نمی‌شود کشورهای عربی را از معادله فلسطینی و رژیم اسرائیل حذف کرد. هم می‌توانند نقش سازنده داشته باشند و هم نقش منفی و تخریبی دارند. از منظر دیگر نیز دیدگاه و عملکرد مردم و سران عربی باهم متفاوت، مغایر و حتی متضاد است.

نوشته حاضر به بررسی بعضی از دلایل و زمینه های عدم حمایت از داعیه فلسطین‌خواهی می پردازد که اهمیت موضوع را در تحلیل روابط بین المللی و منطقه ای می توانیم درک کنیم.

• تغییر اولویت های سیاسی

یکی از مهمترین دلایل عدم حمایت حکام عرب از فلسطین، تغییر اولویت های سیاسی در کشورهای عربی است. بسیاری از این کشورها، به ویژه پس از بهار عربی، به مسائل داخلی و توسعه اقتصادی خود توجه بیشتری کرده اند. به عنوان مثال، امارات متحده عربی و بحرین در سال 2020 با رژیم اسرائیل و امریکا توافق ابراهیم را امضاء کردند که نشان دهنده تمرکز بر منافع اقتصادی و امنیتی بود.

• فشارهای بین المللی

فشارهای بین المللی، به ویژه از سوی ایالات متحده، نیز یکی دیگر از عوامل مهم درعدم حمایت حکام عرب از فلسطین است. کشورهای عربی تحت فشارهای سیاسی و اقتصادی ممکن است مجبور به نزدیکی به رژیم اسرائیل شوند. این فشارها می تواند شامل کمک های مالی یا نظامی باشد که برای ثبات داخلی ضروری تلقی می شود.

• عدم اجماع در جهان عرب

عدم وجود اجماع در جهان عرب نیز مانع دیگری برای حمایت موثر از فلسطین است. کشورهای عربی به دلیل تنوع سیاسی و اجتماعی خود، درمورد راهکارهای حمایت از فلسطین دچار اختلاف هستند. این اختلافات باعث می شود که برخی کشورها از حمایت فعالانه خودداری کنند.

• توسعه روابط با رژیم اسرائیل

توسعه روابط اقتصادی و تجاری با رژیم اسرائیل نیز یکی دیگر از دلایل عدم حمایت حکام عرب از فلسطین است. برخی کشورهای عربی، مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی، به دنبال ایجاد روابط مستحکم تری با رژیم اسرائیل هستند که این امر ممکن است باعث کاهش حمایت های مستقیم از فلسطینی ها شود.

بررسی دلایل و زمینه های عدم حمایت حکام عرب از فلسطین نه تنها برای درک بهتر وضعیت کنونی فلسطین و روابط عربی-رژیم اسرائیلی اهمیت دارد بلکه فهم این موضع می تواند به تحلیل دقیق‌تری از  تحولات سیاسی و اجتماعی خاورمیانه منجر شود.

در مجموع ، عدم حمایت مقتدرانه کشورهای عربی از فلسطین پس از طوفان الاقصی نتیجه ترکیبی از عوامل داخلی، خارجی و سیاسی است لذا برای تقویت مبارزان فلسطینی و حمایت موثرتر از مردم فلسطین، رویکرد جامع و هماهنگ میان کشورهای عربی شکل‌ گیرد که بتواند اولویت های ملی آنها را با قضیه فلسطین همسوکند.