ضرورت گشودن مکتب‌های دخترانه در افغانستان

افغانستان سال های طولانی است که از تجاوز و جنگ‌های تحمیلی قدرت‌های خارجی آسیب فراوان دیده است، زیربناهای وطن در بخش‌های مختلف تخریب گردیده است، از منظر اقتصادی در وضعیت نامناسب قرار داریم و فرهنگ ناب اسلامی ما نیز دچار تفرقه و سلیقه‌های تهاجم فرهنگی گردیده است. به نظر می‌رسد که مهمترین رکن پویایی و پایایی یک جامعه سالم، فرهنگ و عنعنات دینی و ملی‌شان است؛ لذا در حال حاضر رکود فرهنگی بیش از سایر موارد دامن‌گیر مردم ما شده است.

ما جهت احیای فرهنگ ناب اسلامی و ملی ما نیازمند تعلیم و تربیت فرزندان این سرزمین می‌باشیم. همه ما به عنوان مسلمانان افغانستان، بیش از هر چیز دیگر در قبال تحصیل و تعلیم افغان‌ها نگرانی داریم؛ در افغانستان قرن 21، بیش از هر زمان دیگر ضرورت مبرم احساس می‌شود که این نسل و نسل‌های آینده به علوم و دانش دینی و نوین در ابعاد مختلف نیازمند است، مردم مسلمان افغانستان اعم از مرد و زن به تعلیم و تحصیل اجباری کشانده شوند، زیرا علم و دانش روشنایی و چراغ حیات دنیوی و اُخروی است و نبود آن تاریکی جامعه محسوب می‌گردد. اگر ما یک جامعه تحصیل یافته و علمی را دارا باشیم، طبعاً بر بینش اسلامی و سیاسی‌شان اثرات مثبت فراوان خواهد گذاشت و به این ترتیب کشورهای متجاوز نیز بر یک جامعه آگاه و علمی جرأت کمتری خواهند داشت که تجاوز نمایند.

با این حال، اهمیت و امکان تحصیل علم و شناخت، از طریق خودشناسی بر ما آشکار می‌گردد و وقتی علم برای رسیدن به کمال و غایت وجودی انسان ضرورت و اهمیت داشته باشد، پرورش قوه درک حقایق نیز اهمیت خواهد داشت. قوه عاقله انسان هر چه در درک حقایق تواناتر باشد، مقصد و مسیر و موانع حرکت به سوی مقصد را بهتر می‌شناسد و امکان رسیدن به کمال را بیشتر فراهم می‌کند و بالعکس، اگر قوه شناخت انسان کارآیی خود را از دست دهد، حرکت در مسیر کمال ناممکن می‌شود و گمراهی و هلاکت را در پی می‌آورد.

این یادآوری‌ها هم از طریق خودشناسی فهمیده می‌شود و هم کتاب و سنت آنرا تأیید می‌کند. در قرآن کریم و احادیث شریف نبی اکرم (ص) در فضیلت علم و علم‌آموزی سخنان زیبایی وجود دارد که در اینجا برخی از آنها را ذکر می‌کنیم:

شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَ الْمَلائِکةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ؛

خدا که همواره به عدل قیام دارد گواهی می‌دهد که جز او هیچ معبودی نیست و ملائکه و صاحبان دانش نیز (شهادت می‌دهند). رسیدن به مرتبه درک توحید پروردگار و شهادت به آن، برای صاحبان علم امکان‌پذیر است و این در فضیلت و ضرورت علم به تنهایی کافی است. چون علم چنین ثمره دلپذیری دارد.

خداوند (ج) در آیه دیگری فرموده است:

یرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکمْ وَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ؛

خداوند کسانی را که ایمان آوردند و آنان را که علم داده شدند بسیار بلندمرتبه می‌فرماید.

خداوند در مواضع فراوانی برتری عالم را نمایان ساخته است و در آیاتی به این برتری تصریح نموده است:

قُلْ هَلْ یسْتَوِی الَّذِینَ یعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یعْلَمُونَ؛

بگو آیا کسانی که می دانند و کسانی که نمی دانند یکسانند؟

قرآن به علم آموزی تشویق و بلکه امر می‌کند: فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکرِ إِنْ کنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ؛

پس اگر نمی دانید از آگاهان بپرسید.

از پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) روایت شده است که: “خداوند چون برای کسی نیکی بخواهد او را عالمی ژرف‌نگر در دین می‌سازد”. همچنین از ایشان نقل شده است: “عالم هفتاد درجه از عابد برتر است.”

اهمیت علم و دانش از دیدگاه رسول گرامی اسلام فراتر از هر عبادت و حسنات پنداشته می‌شود چنانچه در این مورد می‌فرمایند: “در تحصيل علم بكوشيد كه آموختن آن حسنه، تكرارش تسبيح، كاوش در آن جهاد، تعليم آن به ديگران صدقه و نشر آن موجب قربت است.”

رسول اکرم (ص) مشاهده کرد که در مسجد، دو مجلس تشکیل شده است، یکی مجلس علم که در آن از معارف اسلامی بحث می‌شود و دیگری مجلس دعا که در آن خدا را می‌خوانند. رسول اکرم فرمود: “این هر دو مجلس خوب و مورد علاقه من است . آن گروه دعا می‌کنند و این گروه درس می‌خوانند و درس می‌گویند، ولی گروه علمی برتر و بالاتر از گروه دعا هستند و من از طرف پروردگار برای تعلیم مردم، مبعوث شده‌ام. سپس رسول اکرم (ص) به گروه معلمین و محصلین پیوست و با آنان در مجلس علم نشست.

رسول گرامی اسلام (ص) امکان شناخت خداوند و خیر آخرت را از دریچه علم و دانش ممکن دانسته است و می‌فرماید که: “اطاعت از فرمان الهی و پرستش ذات اقدس او بر اثر علم است ، خیر دنیا و آخرت در پرتو علم به دست می‌آید، و شر دنیا و آخرت از جهل و نادانی دامن‌گیر انسان می‌شود.

بنابراین در افغانستان شاهد بودیم که جنگ‌های داخلی پس از شکست شوروی به اثر جهل و نادانی در گرفت که باعث تباهی کشور گردید و آثار مخرب آن بیش از سه دهه است که در وطن قابل مشاهده است؛ لذا لازم پنداشته می‌شود که در این برهه زمانی و پس از یک سال تصرف قدرت توسط امارت اسلامی که بیشتر بر شیوه حکومتداری سالم متمرکز بودند، اکنون بر تعلیم و تربیت تمرکز صورت گیرد و در مورد کیفیت پوهنتون‌ها و رجوع دختران و پسران به مکتب‌ها توجه و جدیت لازم را به خرج دهیم. قشر زنان در جامعه همانند مردها موثریت لازم را دارند؛ لذا در شفاخانه‌ها، مکتب‌ها، پوهنتون‌ها و سایر نهادهای دولتی و خصوصی، اموری که مربوط به زنان می‌شود از زاویه شریعت و دینداری یک مرد نمی‌تواند آنرا انجام دهد.

بنابراین برهه کنونی و رسالت انسانی همه افغان‌ها ایجاب می‌کند که دست به دست هم داده و انقلاب فرهنگی را راه اندازیم که موفقیت در آن به جز از زاویه تعلیم و تحصیل مقدور نیست. افغانستان امروز و فردا باید وارث یک مملکت پویا و با ثبات و مجهز به دانش روز باشد که با تلاش و پشت کار دولت و ملت این امر ممکن می‌گردد و وجیبه دینی هر یک ماست که در این مورد احساس مسئولیت نماییم.

و در آخر: “طلب العلم فریضة علی کل مسلم و مسلمه”